«Όπου φτωχός και η μοίρα του», λέει ο σοφός λαός, ρήση που ταιριάζει και με την εγχώρια χρηματιστηριακή αγορά. Διότι σε πιάνει το παράπονο όταν βλέπεις ότι από τις λίγες νέες, δυναμικές, υψηλής τεχνολογίας, εταιρίες που διαθέτει η χώρα, όπως η Theon International, επέλεξε το χρηματιστήριο του Άμστερνταμ, με τη μετοχή να καταγράφει άνοδο πάνω από 100% σε λίγους μήνες και τους «Ολλανδούς» να χαίρονται τα κέρδη τους.
Και εμείς εδώ στο Χρηματιστήριο Αθηνών να καμαρώνουμε με εισαγωγές παραδοσιακών εμπορικών επιχειρήσεων, όπως ο όμιλος Fais που στις 6 ημέρες διαπραγμάτευσης της μετοχής του στο ΧΑ έχει χάσει το -16% της αξίας του, χαντακώνοντας τους επενδυτές.
Και μπορεί οι δυο εταιρείες να μην συγκρίνονται ούτε στο ελάχιστο και η Theon να επωφελείται της ιστορικά θετικής συγκυρίας για την αμυντική βιομηχανία, ενώ η έναρξη της διαπραγμάτευσης της Fais συνέπεσε με αναταράξεις στις αγορές, ωστόσο η η βύθιση της Fais (χθες έκλεισε στα 3,93 ευρώ (-5,23%) έναντι τιμής εισαγωγής 4,7 ευρώ) θέτει κάποια σημαντικά ερωτήματα που αφορούν αρχές, τράπεζες, θεσμικούς και όλο το οικοσύστημα.
Πόσο δίκαιες είναι οι αποτιμήσεις με τις οποίες εισάγονται στο ΧΑ κάποιες νέες εταιρείες; Οι τράπεζες όταν αποτιμούν τις εταιρείες έχουν στο μυαλό τους το ευρύ επενδυτικό κοινό ή φουσκώνουν τις αποτιμήσεις για να ικανοποιήσουν τις εταιρείες - πελάτες τους;
Εκ του αποτελέσματος φαίνεται ότι κάτι δεν πάει καθόλου καλά με τις αποτιμήσεις που διενεργούν οι τράπεζες - ανάδοχοι. Διότι δεν είναι μόνο η Fais αλλά αλλες με την Dimand να κατέχει ξεχωριστή θέση καθώς εισήχθη στο ΧΑ με μια τιμή που βρίσκονταν στη στρατόσφαιρα και δεν τη βλέπει ούτε με... κιάλια.
Η διπλή έκπληξη Θεοδωρόπουλου
Αντιμέτωπος με μια διπλή έκπληξη βρέθηκε πρόσφατα ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Σπύρος Θεοδωρόπουλος, όταν ο Σύνδεσμος συγκάλεσε συνάντηση των εταιριών μελών του που δραστηριοποιούνται στον τομέα της άμυνας προκειμένου να συζητήσουν τις νέες ευκαιρίες που διαμορφώνονται.
Η πρώτη έκπληξη ήταν ότι το «παρών» στη συνάντηση έδωσε ο Ευάγγελος Μυτιληναίος, βγάζοντας μπροστά το αμυντικό hub της Metlen, δραστηριότητα την οποία μέχρι πρόσφατα ο όμιλος μάλλον έκρυβε.
Η δεύτερη έκπληξη που αντιμετώπισε ο κ. Θεοδωρόπουλος ήταν ακόμα μεγαλύτερη, καθώς δέχθηκε τηλεφώνημα από τον Όμιλο Στασινόπουλου που παραπονέθηκε γιατί δεν προσκλήθηκε στην συνάντηση για τις βιομηχανίες άμυνας.
Στη γνήσια απορία του προέδρου του ΣΕΒ, πώς να προκληθεί αφού δεν είναι αμυντική βιομηχανία, έλαβε την απάντηση ότι ο όμιλος ελέγχει την Μεταλλουργία Ηπείρου η οποία διατηρεί μικρή παραγωγή σε αμυντικό υλικό με προοπτική αυτή να επεκταθεί πολύ περισσότερο, όπως παρουσιάσαμε στο Business Daily. Την οποία επίσης έκρυβε.
Στην ερώτηση, μα γιατί μέχρι τώρα έκρυβαν τις δραστηριότητες στον αμυντικό τομέα, η απάντηση είναι εξαιρετικά απλή: δεν ήθελαν να στιγματιστούν με βάση τα κριτήρια ESG που αντιμετώπιζε ως μιαρές της βιομηχανίες άμυνας.
Ανταπόκριση από το συνέδριο της Wood στις ΗΠΑ
Δεν έπεσε σε καλή συγκυρία το επενδυτικό συνέδριο της Wood's στη Νέα Υόρκη, με την ταραχή που προκαλέσει ο Τραμπ στις αγορές. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι δεν πηγαίνει καλά για τις εγχώριες εταιρίες.
Όπως μαθαίνουμε για τη χθεσινή, πρώτη ημέρα του συνεδρίου για τις αναδυόμενες αγορές της Ευρώπης (Wood’s EME NYC Conference) το ενδιαφέρον των αμερικανών διαχειριστών κεφαλαίων ήταν έντονο, καθώς αυτόν τον καιρό οι αγορές της Ευρώπης υπεραποδίδουν έναντι της Wall Street και οι ροές των κεφαλαίων έχουν αντιστραφεί, σε σχέση ό,τι γνωρίζαμε προηγουμένως: οι Αμερικανοί ψάχνουν ευκαιρίες στην Ευρώπη, όχι στις δικές τους μετοχές.
Σε αυτό το κλίμα, οι ελληνικές εισηγμένες που μετέχουν στο συνέδριο, όπου το Χρηματιστήριο Αθηνών είναι χορηγός, είχαν πολλές επαφές και συναντήσεις με Αμερικανούς διαχειριστές κεφαλαίων και φαίνεται ότι το ενδιαφέρον τους είναι μεγάλο καθώς μάλιστα το ΧΑ είναι ίσως η μοναδική περίπτωση χρηματιστηριακής αγοράς της «αναδυόμενης» Ευρώπης που οδεύει σε αναβάθμιση στις ανεπτυγμένες.
Ειδικά σε ότι αγορά τις τράπεζες δεν υπάρχει ούτε μισάωρο χωρίς ραντεβού με κάποιο αμερικανικό fund.
Θυμίζουμε ότι στο συνέδριο δίνουν το «παρών» 12 ελληνικές εταιρείες: Alpha Services & Holdings, Athens Exchange Group, Bank of Cyprus, GEK Terna, HelleniQ Energy, Metlen, OPAP, Optima Bank, Piraeus Financial Holdings, Public Power Corporation, Sarantis και THEON International.
Ουρά τραπεζών για τη ΔΕΗ
Στο περιθώριο της χθεσινής εκδήλωσης όπου παρουσιάστηκαν τα επενδυτικά σχέδια της ΔΕΗ για τη Δυτική Μακεδονία, στελέχη της επιχείρησης αναφέρθηκαν στις διάφορες προκλήσεις και ευκαιρίες που αντιμετωπίζει το νέο έργο.
Σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση, στελέχη της ΔΕΗ θεωρούν ότι πρόκειται για το πιο εύκολο κομμάτι της υπόθεσης. Πολύ ισχυρό αναμένεται να είναι το ενδιαφέρον των επενδυτών και των τραπεζών για τη χρηματοδότηση του έργου ύψους (αρχικά) 5,6 δις ευρώ, αναφέρουν στελέχη της ΔΕΗ. Μάλιστα, κάποιοι λένε ότι οι τράπεζες θα κάνουν «ουρά» για να τη χρηματοδοτήσουν.
Στην παρουσίαση του νέου σχεδίου της ΔΕΗ κυριαρχούσε η αίσθηση της αλλαγής. Στις επίσημες δηλώσεις τόσο του πρωθυπουργού όσο και του CEO της ΔΕΗ κ. Στάσση, τα βλέμματα όλων ήταν στραμμένα προς το μέλλον. Ωστόσο, στους παρευρισκόμενους της εκδήλωσης, μεταξύ των οποίων ήταν υπουργοί, βουλευτές, τοπικοί παράγοντες και πρών εργαζόμενοι της ΔΕΗ, υπήρχε και μια νοσταλγία για τον κύκλο που κλείνει.
Στα πηγαδάκια διάφοροι εξιστορούσαν ιστορίες του παρελθόντος - χιουμοριστικά και μη - που είχαν λάβει χώρα σε καποια μονάδα της περιοχής. Για περίπου 70 χρόνια λειτουργούσαν αυτές οι μονάδες όπου εργάστηκε πολύς κόσμος, κάποιοι από τους οποίους σήμερα κατέχουν πολύ υψηλές θέσεις σε ενεργειακούς φορείς και εταιρείες του κλάδου.
Άλλοι βέβαια, αισθάνονται περισσότερο θυμό παρά νοσταλγία. Ενώ βρισκόταν σε εξέλιξη η προσέλευση των καλεσμένων στην εκδήλωση, στην πύλη της μονάδας ΆΗΣ Καρδιάς είχαν παραταχθεί ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις. Περίπου 30 άτομα με πανό είχαν συγκεντρωθεί έξω από την μονάδα από το Εργατικό Κέντρο Πτολεμαΐδας, τη ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ και τα Εργατικά Κέντρα Κοζάνης, Πτολεμαΐδας, Φλώρινας με αφορμή την παρουσία του πρωθυπουργού και τις ανακοινώσεις της ΔΕΗ. Αν και ήταν μικρή και ειρηνική η συγκέντρωση, μας υπενθυμίζει ότι δεν θέλουν όλοι την αλλαγή και την πράσινη ενέργεια.
Η Χίος είπε «όχι» στο αντιμόνιο
Δεν είναι όλα εύκολα με την αξιοποίηση των στρατηγικών ορυκτών στην Ελλάδα. Στη Χίο το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχει «τρέξει», επί των ημερών της Αλεξάνδρας Σδούκου, διαγωνισμό για την επιλογή του επενδυτή που θα αναλάβει τα παλιά ορυχεία αντιμονίου, αλλά οι τοπικές αντιδράσεις είναι πολύ έντονες, καθώς είναι έντονες οι μνήμες από τα προβλήματα στο περιβάλλον και την υγεία των κατοίκων που είχε προκαλέσει η εκμετάλλευση των ορυχείων από τον Μποδοσάκη, αμέσως μετά τον πόλεμο.
Χθες, εκδόθηκε ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, που εκφράζει την αντίθεσή του στη διενέργεια του διαγωνισμού και ζητά την ακύρωση του. Μέχρι τώρα, υπήρχαν αντιδράσεις από ομάδες κατοίκων και την αντιπολίτευση του δημοτικού συμβουλίου, αλλά τώρα υπάρχει ομόφωνη απόφαση και μένει να δούμε πώς θα την αξιολογήσει η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου και, ειδικότερα, ο Νίκος Τσάφος.
Η πίεση από την Ευρώπη για τα στρατηγικά ορυκτά είναι μεγάλη, αλλά δεν είναι και εύκολο να γίνουν τόσο σημαντικές επενδύσεις με την τοπική κοινωνία ενωμένη εναντίον τους.
Ανησυχία για τις εξαγωγές ελαιολάδου
Οι δασμοί του Τραμπ πλήττουν τις εξαγωγές ελαιολάδου της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Οι ΗΠΑ εισάγουν 300.000 τόνους ελαιόλαδο το χρόνο, εκ των οποίων το 80% προέρχεται από την ΕΕ (Ισπανία, Ιταλία και Ελλάδα). Η Ελλάδα έχει το μικρότερο ποσοστό από τους τρεις με 3,5% και 10.000 τόνους.
Από τρίτες χώρες μεγάλη εξαγωγική δύναμη είναι η Τυνησία με 12%. Στην Τυνησία επιβλήθηκαν δασμοί 28% αλλά η χώρα έχει συναλλαγματικό πλεονέκτημα. σε σχέση με τους ανταγωνιστές από την ΕΕ. Για παράδειγμα μπορεί να υποτιμήσει το νόμισμά της (Δηνάριο) και να μετριαστεί το βάρος των δασμών στην τελική τιμή. Αντίστοιχη ευχέρεια έχει και η Κίνα με το Γουάν για σειρά προϊόντων.
Αποζημίωση στη Motor Oil
Καλύτερα περιθώρια διύλισης στο δεύτερο και τρίτο τρίμηνο του 2025 βλέπει ο Πέτρος Τζαννετάκης της Motor Oil. Στη χθεσινή ενημέρωση των αναλυτών η διοίκηση εμφανίστηκε ιδιαίτερα θετική για τη συνέχεια, καθώς η μονάδα που καταστράφηκε από τη φωτιά πέρυσι στο διυλιστήριο της Κορίνθου θα τεθεί σε φουλ λειτουργία το τέταρτο τρίμηνο.
Όπως έγινε γνωστό, η Motor Oil θα εισπράξει άμεσα 70 εκατ. ευρώ ως αποζημίωση, εκ των οποίων τα 55 εκατ. θα αφορούν σε διαφυγόντα κέρδη. Μέχρι να τεθεί η μονάδα σε λειτουργία (τον ερχόμενο Σεπτέμβριο) η εταιρεία θα λαμβάνει ως αποζημίωση 25 εκατ. κάθε μήνα. Επίσης, θα λάβει και 60 εκατ. ευρώ για αντικατάσταση μηχανημάτων. Υπενθυμίζεται ότι πέρυσι η Motor Oil είχε εισπράξει 40 εκατ. από τις ασφαλιστικές.
Ο κ. Τζαννετάκης επιβεβαίωσε ότι μέσα στο μήνα θα ολοκληρωθεί η συμφωνία με την Ελλάκτωρ για τη μεταβίβαση μετοχών. Η αρχική συμφωνία προέβλεπε τη μεταβίβαση από τη Motor Oil στην Ελλάκτωρ ποσοστού 7,4671% (26.000.000 μετοχές). Μέχρι σήμερα έχει μεταβιβαστεί περίπου το 6% και εντός του μήνα θα μεταβιβαστεί το υπόλοιπο 1,5%.
Με την ολοκλήρωση της συναλλαγής το ποσοστό της Motor Oil θα περιοριστεί στην Ελλάκτωρ από το 30% στο 22,5%.
Οι επενδύσεις του ομίλου φέτος θα προσεγγίσουν τα 500 εκατ. ευρώ. Τα 200 εκατ. στο διυλιστήριο, τα 200 εκατ. στις ΑΠΕ και άλλα 100 εκατ. στους άλλους τομείς. Τα 200 εκατ. ευρώ στις ΑΠΕ αφορούν στο project Unagi μαζί με τη ΔΕΗ που θα ενισχύσουν την εγκατεστημένη ισχύ σε βάθος χρόνου κατά 1,9GW
Αυξήσεις στους τραπεζοϋπαλλήλους
Υπογραφές στη νέα κλαδική σύμβαση για την περίοδο 2025 - 2027 έβαλαν η ΟΤΟΕ και οι τραπεζικές διοικήσεις. Η νέα σύμβαση εξασφαλίζει στους τραπεζοϋπαλλήλους αυξήσεις συνολικά 8,25% για την τριετία, ενώ θεσμοθετείται νέα κλαδική παροχή μισού επιπλέον μισθού τον χρόνο, την οποία οι υπάλληλοι θα λαμβάνουν υπό την προϋπόθεση ότι οι τράπεζες που απασχολούν το 70% και άνω των εργαζόμενων του κλάδου θα διανείμουν μέρισμα στους μετόχους υπό οποιαδήποτε μορφή.
Αθροιστικά, όπως τονίζει η ΟΤΟΕ, οι αυξήσεις μισθών και η κλαδική παροχή αντιστοιχούν σε αυξήσεις των συνολικών αποδοχών κατά 12% σε βάθος τριετίας.
Επίσης, με τη νέα σύμβαση βελτιώνεται το επίδομα τέκνων κατά 1 ποσοστιαία μονάδα για το δεύτερο παιδί (από 7,5% στο 8,5%) και κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες από το 3ο παιδί και άνω (3ο παιδί από 10% στο 12% και 4ο παιδί και άνω από 15% σε 17%).
Δασμοί για αγράμματους
Άρχισαν να σκίζουν τα πτυχία τους οι οικονομολόγοι, όταν είδαν με ποιο τρόπο ο Τραμπ και η παρέα του υπολόγισαν τους λεγόμενους «αμοιβαίους» δασμούς στους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ. Η συνταγή ακούγεται απλή («όσους δασμούς μας βάζουν, τόσους βάζουμε κι εμείς»), όμως ο τρόπος που υπολογίστηκαν οι δασμοί από τον Λευκό Οίκο οδήγησε σε τερατώδη αποτελέσματα και έχει προκαλέσει οργή στις ξένες κυβερνήσεις.
Η απλή μαθηματική άσκηση για να υπολογιστεί τι δασμούς επιβάλλουν στα αμερικανικά προϊόντα οι εμπορικοί εταίροι θα ήταν να βρεθούν οι επιμέρους αξίες των αμερικανικές εξαγωγών και οι αντίστοιχοι συντελεστές δασμών που εφαρμόζονται, ώστε να βγει ένας μέσος όρος.
Δεν έκανε αυτό, όμως, ο Ντόναλντ Τραμπ. Εφάρμοσε έναν πρωτάκουστο μαθηματικό τύπο, όπου ο μέσος συντελεστής δασμών είναι ίσος με το εμπορικό πλεόνασμα που έχει μια χώρα/περιοχή έναντι των ΗΠΑ προς το σύνολο των εξαγωγών της στις ΗΠΑ. Για παράδειγμα, αν η Ευρωπαϊκή Ένωση εξάγει προϊόντα αξίας 100 δολ. και έχει πλεόνασμα 39 δολάρια, ο μέσος συντελεστής δασμών θεωρείται ότι είναι 39%! Επί του συντελεστή αυτού, ο συντελεστής «αμοιβαίου» δασμού που επιβάλλει η Ουάσιγκτον είναι το μισό, δηλαδή στην προκειμένη περίπτωση 20%.
Πρόκειται για πρωτοφανείς αλχημείες, που «φούσκωσαν» τους αμερικανικούς δασμούς πέρα από κάθε πρόβλεψη. Στην περίπτωση της Ευρώπης, για να συνεχίσουμε το ίδιο παράδειγμα, ο μέσος δασμολογικός συντελεστής για τα αμερικανικά προϊόντα είναι χαμηλό μονοψήφιο ποσοστό και όχι το 39% που υπολόγισε ο Τραμπ.
Είναι άραγε τόσο οικονομικά αγράμματοι όλοι οι άνθρωποι του οικονομικού επιτελείου του Τραμπ για να κάνουν τέτοια τερατώδη λάθη; Η απάντηση που δίνουν οι περισσότεροι είναι «όχι». Απλώς επινόησαν ένα μοντέλο που θα οδηγούσε στο αποτέλεσμα που ήθελαν: την επιβολή τεράστιων δασμών.
Η «συμπάθεια» Τραμπ προς τη Ρωσία
Μία χώρα που δεν συμπεριλήφθηκε στη λίστα δασμών του Ντόναλντ Τραμπ ενάντια στους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ ήταν η Ρωσία. Σύμφωνα με το Axios η επίσημη «δικαιολογία» ήταν ότι οι υφιστάμενες κυρώσεις των ΗΠΑ στη Ρωσία «αποκλείουν κάθε ουσιαστικό εμπόριο», σημειώνοντας επίσης ότι η Κούβα, η Λευκορωσία και η Βόρεια Κορέα δεν περιλαμβάνονταν στη λίστα.
Ωστόσο, χώρες με ακόμη μικρότερο εμπόριο με τις ΗΠΑ – όπως η Συρία, η οποία εξήγαγε προϊόντα αξίας 11 εκατομμυρίων δολαρίων πέρυσι, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ– περιλαμβάνονταν στη λίστα.
Οι ΗΠΑ επέβαλαν εκτεταμένες κυρώσεις στη Ρωσία μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της στην Ουκρανία το 2022. Ο Τραμπ, από την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο, έχει υιοθετήσει γενικά μια πιο φιλική στάση απέναντι στη Ρωσία. Έχει θέσει ως προτεραιότητα τον τερματισμό του πολέμου, και ένας υψηλόβαθμος Ρώσος αξιωματούχος βρίσκεται στην Ουάσινγκτον αυτή την εβδομάδα για συναντήσεις με την κυβέρνησή του, καθώς συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις για μια συμφωνία.
Τον περασμένο μήνα, ο Τραμπ απείλησε να επιβάλει δασμό 50% στις χώρες που αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο, εάν ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν, δεν συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός. Από την πλευρά τους τα ρωσικά ΜΜΕ ενημέρωσης υποστήριξαν επίσης ότι η χώρα τους δεν περιλαμβάνεται στη γενικευμένη λίστα δασμών λόγω των ήδη υφιστάμενων κυρώσεων.
Πάντως, σύμφωνα με στοιχεία, οι ΗΠΑ εισήγαγαν ρωσικά αγαθά αξίας 3,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2024. Κυρίως επρόκειτο για λιπάσματα, πυρηνικά καύσιμα και ορισμένα μέταλλα.
Τα πρώτα θύματα των δασμών εντός ΗΠΑ
Η αυτοκινητοβιομηχανία Stellantis, λίγες ώρες μετά τις ανακοινώσεις Τραμπ για τους δασμούς, έσπευσε να ανακοινώσει ότι προχωρά σε προσωρινές απολύσεις 900 εργαζομένων σε πέντε εγκαταστάσεις στις ΗΠΑ, ενώ διακόπτει, επίσης προσωρινά, την παραγωγή σε ένα εργοστάσιο συναρμολόγησης στο Μεξικό και ένα στον Καναδά.
Ο κατασκευαστής των φορτηγών Ram και των Jeep δήλωσε ότι οι αμερικανικές εγκαταστάσεις που επηρεάζονται είναι εργοστάσια παραγωγής συστημάτων μετάδοσης κίνησης και σφράγισης μετάλλων, τα οποία προμηθεύουν εξαρτήματα στα δύο εργοστάσια σε Μεξικό και Καναδά που τίθενται εκτός λειτουργίας.
Σύμφωνα με τη Stellantis, το εργοστάσιο Windsor Assembly, θα παραμείνει κλειστό για δύο εβδομάδες. Παράλληλα, το εργοστάσιο Toluca Assembly στο Μεξικό, θα παραμείνει εκτός λειτουργίας για ολόκληρο τον Απρίλιο.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
