Άκαρπη απέβη και η χθεσινή, δεύτερη τηλεδιάσκεψη μεταξύ Κομισιόν, ΡΑΑΕΥ, ΡΑΕΚ και ΑΔΜΗΕ η οποία αποσκοπούσε στο να κατευνάσει τις ανησυχίες της κυπριακής πλευράς, προκειμένου αυτή να προχωρήσει στην έγκριση του προβλεπόμενου εσόδου, διασφαλίζοντας έτσι την ομαλή εξέλιξη του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας - Κύπρου.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανανέωσε το ραντεβού για την επόμενη Τετάρτη, σε μία προσπάθεια να πιέσει περισσότερο την ΡΑΕΚ για επίσπευση των διαδικασιών. Άλλωστε, η Κομισιόν έχει καταστήσει σαφές ότι η πρόοδος του έργου εντάσσεται στον πυρήνα της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την ενεργειακή ασφάλεια και μετάβαση.
«Καρδιογράφημα» οι διαπραγματεύσεις
Στην πρώτη τηλεδιάσκεψη, στις 9 Ιουλίου, η ΡΑΕΚ -παρά τις διαβεβαιώσεις διά στόματος του υπουργού Ενέργειας της Λευκωσίας, Γιώργου Παπαναστασίου, ότι ήταν έτοιμη να εγκρίνει τα πρώτα 25 εκατ. ευρώ για τη συνέχιση του έργου- ενημέρωσε ότι δεν έχει λάβει απόφαση έγκρισης.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και η χθεσινή σύσκεψη, στην οποία έγινε φανερό ότι δεν υπάρχει πρόοδος στις ρυθμιστικές αποφάσεις που απαιτούνται, ώστε η κυπριακή πλευρά να δώσει τελικά το «πράσινο φως» για τη συνέχιση του έργου.
«Δεν καταλήξαμε οριστικά σε κάτι. Η ΡΑΕΚ δήλωσε ότι θα υπάρξει έσοδο και θα είναι 25 εκατ. ευρώ, αλλά δεν έχουμε δει ακόμη πρόοδο σε σχέση με τις ρυθμιστικές αποφάσεις που πρέπει να βγουν. Η Κομισιόν θέλει να παρακολουθήσει στενά την εξέλιξη του θέματος οπότε όρισε νέα σύσκεψη την επόμενη Τετάρτη», δήλωσε ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ, Μάνος Μανουσάκης, στο πλαίσιο του 8ου InvestGR Forum.
Ερωτηθείς σχετικά με το ενδεχόμενο «παγώματος» πληρωμών προς τη Nexans ο κ. Μανουσάκης τόνισε: «Ο ΑΔΜΗΕ έχει επενδύσει σε ένα έργο 250 εκατ. ευρώ ίδια κεφάλαια και για να συνεχίσει να επενδύει απαιτεί να υπάρχει σταθερό και ασφαλές ρυθμιστικό πλαίσιο. Δεν υπάρχει κανείς που το αρνείται αυτό, ούτε οι ρυθμιστές, απλώς υπάρχει μία διαδικασία που κωλυσιεργεί και αναμένουμε επιτέλους να ολοκληρωθεί».
Όσον αφορά το ενδεχόμενο διακοπής της κατασκευής του καλωδίου από την γαλλική εταιρεία, ο κ. Μανουσάκης τόνισε ότι «η σχέση μας με τον κατασκευαστή του καλωδίου είναι μακρόχρονη και καλή. Υπάρχει εμπιστοσύνη ότι γίνεται κάθε δυνατή προσπάθεια από την ελληνική πλευρά για να προχωρήσει το έργο και στη βάση αυτής της συνεργασίας θα ληφθούν οι αποφάσεις στο μέλλον ανάλογα με τις ρυθμιστικές εξελίξεις».
Τα γεωπολιτικά ρίσκα
Η κυπριακή πλευρά δεν έχει κρύψει στιγμή τον έντονο προβληματισμό της σχετικά με τους γεωπολιτικούς κινδύνους που απορρέουν από την κινήσεις της Τουρκίας στην περιοχή.
Από την πλευρά της η Τουρκία επιμένει να εμποδίζει τις ερευνητικές εργασίες, αυξάνοντας την αβεβαιότητα για την υλοποίηση του έργου. Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών έχει ανακοινώσει ότι οι ερευνητικές εργασίες θα γίνουν εν ευθέτω χρόνω.
Η Τουρκία απορρίπτει το έργο Ελλάδας- Κύπρου, προτείνοντας η σύνδεση της δεύτερης με την ΕΕ μέσω Τουρκίας, μία λύση που θεωρεί πιο λογική και τεχνικά σωστή.
Ζωτικής σημασίας η συνέχιση του έργου
Η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Κύπρου (γνωστή και ως Great Sea Interconnector) αποσκοπεί στη σύνδεση των ηλεκτρικών δικτύων των δύο χωρών μέσω υποβρύχιου καλωδίου, με προοπτική να επεκταθεί και προς το Ισραήλ, εντάσσοντας την Κύπρο και το Ισραήλ στο ευρωπαϊκό ηλεκτρικό δίκτυο.
Η ΡΑΕΚ έχει αναλάβει τη δέσμευση να καλύψει συνολικά ποσό ύψους 125 εκατ. ευρώ, καταβάλλοντας ετήσια δόση 25 εκατ. ευρώ από το 2026 και έπειτα. Το υπόλοιπο ποσό θα καταβάλλεται σταδιακά, υπό την προϋπόθεση ότι η διασύνδεση θα τεθεί σε λειτουργία. Από την πλευρά της, η ΡΑΑΕΥ έχει δεσμευτεί να εγκρίνει την ανάκτηση όλων των τεκμηριωμένων δαπανών του έργου κατά τη φάση της υλοποίησης, μεταφέροντας το σχετικό κόστος στους Έλληνες καταναλωτές μέσω των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ΑΔΜΗΕ έχει επενδύσει περίπου 250 εκατ. ευρώ, ενώ το έργο εν μέρει καλύπτεται από ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις που φτάνουν τα 658 εκατ. ευρώ και το υπόλοιπο μπορεί να ανακτηθεί σταδιακά από τις ρυθμιστικές αρχές. Πάντως, σε περίπτωση που το έργο ακυρωνόταν, η επιστροφή αυτών των κονδυλίων θα ήταν υποχρεωτική.
Ωστόσο, τα χρονικά περιθώρια στενεύουν, καθώς μόνο μέχρι τον Αύγουστο έχουν διασφαλιστεί οι πληρωμές του ΑΔΜΗΕ προς τη Nexans. Μένει να φανεί ποια θα είναι η έκβαση της κρίσιμης τηλεδιάσκεψης της επόμενης εβδομάδας και αν τελικά η κυπριακή πλευρά θα υπερπηδήσει τις γεωπολιτικές επιφυλάξεις, δίνοντας το «πράσινο φως» για τη συνέχιση του έργου.