Σε μια απόφαση-ορόσημο, ειδικό δικαστήριο εγκλημάτων πολέμου στο Μπανγκλαντές καταδίκασε σε θάνατο την πρώην πρωθυπουργό Σεΐχ Χασίνα. Η απόφαση αυτή ολοκλήρωσε μια δίκη διάρκειας ενός μήνα, κρίνοντάς τη ένοχη για εντολή καταστολής της φοιτητικής εξέγερσης το περασμένο έτος.
Η καταδίκη της Χασίνα αποτελεί τη σοβαρότερη νομική ενέργεια εναντίον πρώην πρωθυπουργού στη χώρα εδώ και δεκαετίες. Η εξέλιξη έρχεται λίγους μήνες πριν τις βουλευτικές εκλογές, που αναμένονται στις αρχές Φεβρουαρίου.
Μετά την ανακοίνωση της ετυμηγορίας, η ίδια χαρακτήρισε τη δίκη "μεροληπτική και πολιτικά υποκινούμενη". Δήλωσε επίσης πως "δεν φοβάται να αντικρίσει τους κατηγόρους της σε ένα κανονικό δικαστήριο όπου τα αποδεικτικά στοιχεία μπορούν να εξεταστούν δίκαια".
Στον Σύνδεσμο Αουάμι, το κόμμα της Χασίνα, απαγορεύτηκε η συμμετοχή στις εκλογές, γεγονός που εντείνει τις ανησυχίες για περαιτέρω ένταση στη χώρα. Σύμφωνα με το Διεθνές Δικαστήριο Εγκλημάτων της Ντάκα, η απόφαση ελήφθη υπό αυστηρά μέτρα ασφαλείας, ενώ η πρώην πρωθυπουργός δικάστηκε ερήμην, καθώς έχει διαφύγει στην Ινδία από τον Αύγουστο του 2024.
Η Χασίνα καταδικάστηκε σε ισόβια για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και σε θάνατο για τον ρόλο της στις δολοφονίες κατά τη διάρκεια της εξέγερσης. Η ποινή μπορεί να εφεσιβληθεί στο Ανώτατο Δικαστήριο, ωστόσο ο γιος και σύμβουλός της, Σατζίμπ Ουαζέντ, δήλωσε στο Reuters ότι δεν θα ασκήσουν έφεση αν δεν υπάρξει δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση με τη συμμετοχή του κόμματος.
Βίαιες αντιδράσεις και πολιτική αστάθεια
Κατά τη διάρκεια της δίκης, οι εισαγγελείς παρουσίασαν στοιχεία ότι η ίδια η Χασίνα διέταξε τη χρήση θανάσιμης βίας για την καταστολή της φοιτητικής εξέγερσης τον Ιούλιο και Αύγουστο του 2024. Σύμφωνα με έκθεση των Ηνωμένων Εθνών, έως και 1.400 άνθρωποι ενδέχεται να σκοτώθηκαν στις διαδηλώσεις, με χιλιάδες τραυματίες, στη χειρότερη βία που έχει βιώσει η χώρα από το 1971.
Η υπεράσπιση, διορισμένη από το δικαστήριο, υποστήριξε ότι οι κατηγορίες είναι αβάσιμες και ζήτησε την αθώωση της Χασίνα. Παράλληλα, ξέσπασαν βίαια επεισόδια με εκρήξεις αυτοσχέδιων βομβών και εμπρησμούς οχημάτων, χωρίς να υπάρξουν θύματα.
Αμφισβήτηση της νομιμότητας και διεθνείς αντιδράσεις
Η 78χρονη πρώην πρωθυπουργός, που παραμένει στην Ινδία, αμφισβήτησε τη νομιμότητα του δικαστηρίου σε συνέντευξή της στο Reuters. Τόνισε πως "η νομική διαδικασία είναι μια πολιτικά υποκινούμενη παρωδία δίκης", επισημαίνοντας ότι της αρνήθηκαν επαρκή ενημέρωση και κάθε ευκαιρία για υπεράσπιση.
Αντίθετα, κυβερνητικός εκπρόσωπος υποστήριξε ότι η διαδικασία ήταν διαφανής, με παρουσία παρατηρητών και δημοσιοποίηση των εγγράφων, επισημαίνοντας ότι "κανένας αξιόπιστος θεσμός για ανθρώπινα δικαιώματα δεν περιέγραψε τη διαδικασία ως πολιτικά υποκινούμενη".
Το Μπανγκλαντές, χώρα 170 εκατ. κατοίκων στη Νότια Ασία, κυβερνάται από μεταβατική κυβέρνηση υπό τον βραβευμένο με Νόμπελ Μουχάμαντ Γιουνούς από την αναχώρηση της Χασίνα. Παρά τη σχετική ηρεμία, η πολιτική σταθερότητα δεν έχει αποκατασταθεί.
Η Χασίνα προειδοποίησε για αυξανόμενη οργή στους υποστηρικτές της και προανήγγειλε μποϊκοτάζ των εκλογών του Φεβρουαρίου από εκατομμύρια πιστούς στο κόμμα της. Τα μέτρα ασφαλείας παραμένουν αυστηρά στη Ντάκα και άλλες μεγάλες πόλεις, με παραστρατιωτικές δυνάμεις να προστατεύουν σημαντικά κτίρια και το δικαστήριο.