Το Διεθνές Δικαστήριο του ΟΗΕ στη Χάγη αποφάνθηκε ότι το Ισραήλ έχει υποχρέωση, βάσει του διεθνούς δικαίου, να διευκολύνει την παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα, διασφαλίζοντας την κάλυψη των βασικών αναγκών του άμαχου πληθυσμού.
Η απόφαση αυτή εκδόθηκε σε μια περίοδο όπου ανθρωπιστικές οργανώσεις εντείνουν τις προσπάθειές τους για αύξηση της βοήθειας στη Γάζα, μετά την πρόσφατη εύθραυστη εκεχειρία. Το Διεθνές Δικαστήριο αναγνώρισε πως, αν και η απόφασή του δεν είναι νομικά δεσμευτική, ενέχει «σημαντική νομική σημασία και ηθικό κύρος».
Ο πρόεδρος του ICJ, Γιούτζι Ιβασάβα, τόνισε ότι το Ισραήλ έχει «υποχρέωση να αποδεχθεί και να διευκολύνει τα προγράμματα βοήθειας που παράσχουν τα Ηνωμένα Έθνη και οι οργανισμοί τους». Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται η UNRWA, η υπηρεσία του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες, την οποία το Ισραήλ έχει απαγορεύσει, επικαλούμενο κατηγορίες κατά εργαζομένων της για συμμετοχή στην επίθεση της Χαμάς τον Οκτώβριο του 2023.
Το Διεθνές Δικαστήριο έκρινε πως το Ισραήλ δεν τεκμηρίωσε επαρκώς τους ισχυρισμούς του. Παράλληλα, το Ισραήλ δεν συμμετείχε στη διαδικασία, ενώ Ισραηλινός αξιωματούχος χαρακτήρισε την υπόθεση «κατάχρηση του διεθνούς δικαίου» και δήλωσε ότι η χώρα συνεργάζεται με διεθνείς οργανώσεις, αλλά όχι με την UNRWA.
Ο Γιούτζι Ιβασάβα απέρριψε το επιχείρημα ότι το αίτημα εργαλειοποιεί τη διεθνή δικαστική διαδικασία. Από την πλευρά του ΟΗΕ, η εκπρόσωπος του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος για τη Μέση Ανατολή, Αμπίρ Ετεφά, ανέφερε πως 530 φορτηγά με περισσότερους από 6.700 τόνους τροφίμων έχουν εισέλθει στη Γάζα μετά την εκεχειρία, επαρκώντας για σχεδόν μισό εκατομμύριο ανθρώπους για δύο εβδομάδες.
Το δικαστήριο της Χάγης υπογράμμισε ότι το Ισραήλ, ως δύναμη κατοχής, οφείλει να «εγγυηθεί τις θεμελιώδεις ανάγκες του τοπικού πληθυσμού», ενώ υπενθύμισε την απαγόρευση χρήσης του λιμού ως μέθοδο πολέμου, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
Αντιδράσεις από Παλαιστίνη και Ισραήλ
Ο Παλαιστίνιος απεσταλμένος στο Διεθνές Δικαστήριο κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να διασφαλίσει την εφαρμογή της απόφασης από το Ισραήλ, σημειώνοντας πως «είναι καιρός η διεθνής κοινότητα να ανταποκριθεί στην πρόκληση» και να υπερασπιστεί τις αξίες του διεθνούς δικαίου.
Αντίθετα, ο Ισραηλινός πρεσβευτής στα Ηνωμένα Έθνη, Ντάνι Ντανόν, χαρακτήρισε τη συμβουλευτική γνώμη του Δικαστηρίου για την UNRWA ως «επονείδιστη», επιρρίπτοντας ευθύνες στα όργανα του ΟΗΕ για τη στάση τους απέναντι στο Ισραήλ.
Ο ΟΗΕ έχει ζητήσει από το Δικαστήριο της Χάγης να αποσαφηνίσει τις υποχρεώσεις του Ισραήλ ως δύναμης κατοχής, συμπεριλαμβανομένης της απρόσκοπτης διασφάλισης ειδών πρώτης ανάγκης για την επιβίωση των Παλαιστινίων.