Ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου βρίσκεται αντιμέτωπος με ολοένα και εντονότερες πιέσεις για την επίτευξη συμφωνίας εκεχειρίας στη Λωρίδα της Γάζας, με στόχο την απελευθέρωση των εναπομεινάντων ομήρων και τον τερματισμό του πολέμου, προτού ο στρατός προχωρήσει σε επιχειρήσεις κατά της πόλης της Γάζας.
Παρά τους παρατεταμένους μήνες διαπραγματεύσεων μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, δεν έχει επιτευχθεί ουσιαστική πρόοδος προς μια βιώσιμη λύση.
Η κατάσταση επιβαρύνεται από την εσωτερική πολιτική αντιπαράθεση: οι ακροδεξιοί εταίροι του κυβερνώντος συνασπισμού, όπως ο υπουργός Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριτς, προβάλλουν σθεναρή αντίσταση στη σύναψη οποιασδήποτε συμφωνίας με τη Χαμάς. Σύμφωνα με αναφορές των μέσων ενημέρωσης, ο Σμότριτς έχει τονίσει σε συγγενείς ομήρων πως θα αποχωρήσει από την κυβέρνηση, σε περίπτωση κατά την οποία ο Νετανιάχου αποδεχθεί μια τέτοια συμφωνία.
Προτάσεις για προσωρινή κυβέρνηση και αυξανόμενη πολιτική πίεση
Σε αυτό το σκηνικό, ο Μπένι Γκαντς, ηγέτης του κεντροδεξιού κόμματος Εθνική Ένωση, προχώρησε σε μια διαφορετική προσέγγιση. Πρότεινε τον σχηματισμό μίας προσωρινής κυβέρνησης με εξάμηνη θητεία, με αποκλειστικό στόχο τη «λύτρωση των ομήρων».
Σε δημόσια δήλωσή του, κάλεσε τόσο τον Νετανιάχου, όσο και τους Γιαΐρ Λάπιντ και Άβιγκντορ Λίμπερμαν να συνδιαμορφώσουν μια «κυβέρνηση λύτρωσης των αιχμαλώτων», δίνοντας προτεραιότητα στην απελευθέρωση των περίπου πενήντα ομήρων που παραμένουν στον παλαιστινιακό θύλακα.
Ωστόσο, ο Νετανιάχου έχει απολέσει την απόλυτη πλειοψηφία στην Κνεσέτ, μετά την αποχώρηση των υπερορθόδοξων κομμάτων τον Ιούλιο. Πλέον εξαρτάται πλήρως από την υποστήριξη των ακροδεξιών συμμάχων, οι οποίοι παραμένουν ανυποχώρητοι στη θέση τους για συνέχιση του πολέμου μέχρι την εξάλειψη της Χαμάς, απορρίπτοντας κάθε ενδεχόμενο συμφωνίας.
Το νέο κυβερνητικό σχήμα που προτείνεται θα μπορούσε να βασιστεί στη συνεργασία του Λικούντ του Νετανιάχου (32 έδρες), του κεντρώου Γες Ατίντ του Λάπιντ (24 έδρες), του Ισραέλ Μπεϊτενού του Λίμπερμαν (8 έδρες) και της Εθνικής Ένωσης του Γκαντς (8 έδρες), διαμορφώνοντας μια αξιοσημείωτη πλειοψηφία 72 εδρών στην 120μελή Κνεσέτ.
«Αν ο Νετανιάχου δεν συμφωνήσει, τότε θα ξέρουμε ότι έχουμε κάνει τα πάντα», υπογράμμισε ο Γκαντς, αν και παρατηρητές εκφράζουν αμφιβολίες κατά πόσο ο Ισραηλινός πρωθυπουργός θα αποδεχθεί αυτή την πρόταση.
Ο Γκαντς διευκρίνισε πως πρωταρχικό μέλημα της κυβέρνησης αυτής θα είναι η επίτευξη συμφωνίας για επιστροφή των περίπου 50 ομήρων που εξακολουθούν να κρατούνται στη Γάζα, εκ των οποίων υπολογίζεται πως περίπου 20 είναι ακόμη ζωντανοί. «Καθήκον του κράτους μας είναι να σώζει τις ζωές των Εβραίων και όλων των πολιτών. Κάθε όμηρος που κινδυνεύει να πεθάνει θα μπορούσε να είναι γιος μας, κόρη μας», τόνισε χαρακτηριστικά.
Μετά το πέρας της προσωρινής κυβέρνησης, ο Γκαντς προτείνει τη διεξαγωγή εκλογών την άνοιξη του 2026, σε ημερομηνία που θα οριστεί κατόπιν συμφωνίας όλων των νέων εταίρων.
Συνεχιζόμενες διαμαρτυρίες και κοινωνική πίεση
Την ίδια στιγμή, το κοινωνικό κλίμα στο Ισραήλ βράζει. Δεκάδες χιλιάδες πολίτες συγκεντρώνονται κάθε Σάββατο βράδυ στο Τελ Αβίβ, ζητώντας άμεσο τερματισμό των συγκρούσεων και επίτευξη συμφωνίας για απελευθέρωση των ομήρων.
Ενδεικτικές οι δηλώσεις διαδηλωτών όπως ο Γιοτάλ Κοέν, αδελφός του Νιμρόντ Κοέν, που τόνισε: «Αντί να σώζει ζωές, ο Νετανιάχου καταδικάζει τους ομήρους που παραμένουν εν ζωή στον θάνατο και μας οδηγεί σε έναν αιώνιο και ανώφελο πόλεμο».
Η Εϊνάβ Ζανγκάουκερ, της οποίας ο γιος απήχθη από τη Χαμάς, σχολίασε: «Τα παιδιά μας κρατούνται στη Γάζα εδώ και 687 ημέρες» και απηύθυνε έκκληση για άμεση συμφωνία, σημειώνοντας πως «ο Νετανιάχου μπορεί να υπογράψει σήμερα συμφωνία και να φέρει πίσω 10 ζωντανούς ομήρους και 18 ορούς», αναφερόμενη στη πρόσφατη πρόταση εκεχειρίας που αποδέχθηκε η Χαμάς.
Η παλαιστινιακή οργάνωση αποδέχθηκε τη Δευτέρα ένα σχέδιο που περιλαμβάνει εκεχειρία 60 ημερών, απελευθέρωση Ισραηλινών ομήρων – ζωντανών και νεκρών – με αντάλλαγμα Παλαιστίνιους κρατουμένους, σε δύο φάσεις.
Διπλωματικές κινήσεις και προοπτικές
Την Πέμπτη, ο Νετανιάχου δήλωσε δημόσια πως ζήτησε άμεσες διαπραγματεύσεις «για την απελευθέρωση όλων των ομήρων και τον τερματισμό του πολέμου με βάση όρους που αποδέχεται το Ισραήλ», χωρίς ωστόσο να κάνει σαφή αναφορά στη διαμεσολαβητική πρόταση που κατατέθηκε.
Μέχρι στιγμής, η ισραηλινή κυβέρνηση δεν έχει επιβεβαιώσει την αποστολή διαπραγματευτικής ομάδας για νέο γύρο συνομιλιών. Το τοπίο παραμένει θολό, ενώ η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, με το αίτημα για ειρήνη και επιστροφή των ομήρων να κυριαρχεί στον δημόσιο διάλογο στο Ισραήλ.