Ελαφρώς βελτιωμένες προβλέψεις για την παγκόσμια ανάπτυξη το 2025 έδωσε στη δημοσιότητα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δασμοί του Τραμπ είναι τελικά χαμηλότεροι από ό,τι είχε ανακοινωθεί στις 2 Απριλίου. Το ΔΝΤ τονίζει, όμως, ότι οι αμερικανικοί δασμοί θα είναι, σε κάθε περίπτωση, αυξημένοι και θα επηρεάσουν δυσμενώς το παγκόσμιο εμπόριο και την οικονομική ανάπτυξη.
Το Ταμείο, στη νέα ενημέρωση της έκθεσης World Economic Outlook, την πρώτη μετά τον Απρίλιο, όπου είχε μειώσει τις προβλέψεις του για την ανάπτυξη, λόγω της ανακοίνωσης των δασμών Τραμπ, ανεβάζει την εκτίμησή του για την παγκόσμια ανάπτυξη φέτος από 2,8% σε 3%.
Όπως σημείωσε ο διευθυντής ερευνών του Ταμείου, Πιερ Ολιβιέ Γκουρίντσας, οι εξελίξεις στο παγκόσμιο εμπόριο συνεχίζουν να διαμορφώνουν τις οικονομικές προοπτικές.
Μετά από μια άνευ προηγουμένου κλιμάκωση των δασμών που επιβλήθηκαν στον υπόλοιπο κόσμο τον Απρίλιο, οι Ηνωμένες Πολιτείες ανέστρεψαν εν μέρει την πορεία τους, αναστέλλοντας τους υψηλότερους δασμούς για τους περισσότερους εμπορικούς τους εταίρους.
Αυτό, μαζί με την αποκλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων με την Κίνα τον Μάιο, μείωσε μέτρια τον πραγματικό δασμολογικό συντελεστή των ΗΠΑ από 24% σε περίπου 17%. Παρά τις ευπρόσδεκτες αυτές εξελίξεις, οι δασμοί παραμένουν ιστορικά υψηλοί και η παγκόσμια πολιτική παραμένει εξαιρετικά αβέβαιη, με ελάχιστες χώρες να έχουν επιτύχει πλήρεις εμπορικές συμφωνίες με τις ΗΠΑ.
Αυτή η μέτρια μείωση των εμπορικών εντάσεων, όσο εύθραυστη κι αν είναι, έχει συμβάλει στην ανθεκτικότητα της παγκόσμιας οικονομίας μέχρι στιγμής.
Άλλες εξελίξεις που συνέβαλαν σε αυτό περιλαμβάνουν την έντονη αύξηση των εξαγωγών προς τις ΗΠΑ το πρώτο τρίμηνο του έτους λόγω ανησυχιών για μελλοντικούς δασμούς, γεγονός που στήριξε την οικονομική δραστηριότητα στην Ευρώπη και την Ασία.
Επιπλέον, οι χρηματοπιστωτικές συνθήκες βελτιώθηκαν και οι νομισματικές συνθήκες χαλάρωσαν, καθώς ο παγκόσμιος πληθωρισμός συνεχίζει να υποχωρεί.
Επίσης, το δολάριο έχει υποτιμηθεί κατά περίπου 8% από τον Ιανουάριο. Σε αντίθεση με προηγούμενα επεισόδια, όπου η χώρα που επιβάλλει δασμούς είδε το νόμισμά της να ανατιμάται, αυτή τη φορά η υποτίμηση του δολαρίου έχει ενισχύσει τον αντίκτυπο του δασμολογικού σοκ στην ανταγωνιστικότητα άλλων χωρών.
Ως αποτέλεσμα αυτών των εξελίξεων, οι προβλέψεις ανάπτυξης του ΔΝΤ αναθεωρήθηκαν προς τα πάνω από τις προβλέψεις του Απριλίου 2025, από 2,8% σε 3,0% φέτος και από 3,0% σε 3,1% το επόμενο έτος.
Εύθραυστη ανθεκτικότητα
Ωστόσο, αυτή η ανθεκτικότητα είναι εύθραυστη. Ενώ το εμπορικό σοκ μπορεί να αποδειχθεί λιγότερο σοβαρό από ό,τι είχε αρχικά εκτιμηθεί, εξακολουθεί να είναι σημαντικό και υπάρχουν όλο και περισσότερα στοιχεία ότι πλήττει την παγκόσμια οικονομία.
Σε σύγκριση με την πρόβλεψη πριν από τον Απρίλιο, η παγκόσμια ανάπτυξη αναθεωρείται προς τα κάτω κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες φέτος. Στο περίπου 3%, η παγκόσμια ανάπτυξη παραμένει απογοητευτικά κάτω από τον μέσο όρο της προ-COVID εποχής. Επιπλέον, διατηρείται η πρόβλεψη για συνεχή μείωση του παγκόσμιου εμπορίου ως ποσοστό της παραγωγής, από 57% το 2024 σε 53% το 2030.
Οι κίνδυνοι για την παγκόσμια οικονομία παραμένουν σταθερά προς την αρνητική πλευρά. Το τρέχον εμπορικό περιβάλλον παραμένει επισφαλές. Οι δασμοί ενδέχεται να επανέλθουν σε πολύ υψηλότερα επίπεδα μόλις λήξει η «παύση» την 1η Αυγούστου, ή εάν οι υπάρχουσες συμφωνίες καταρρεύσουν.
Σε αυτή την περίπτωση, οι προσομοιώσεις με βάση μοντέλα υποδεικνύουν ότι η παγκόσμια παραγωγή θα είναι 0,3% χαμηλότερη το 2026. Χωρίς ολοκληρωμένες συμφωνίες, η συνεχιζόμενη εμπορική αβεβαιότητα θα μπορούσε να επιβαρύνει όλο και περισσότερο τις επενδύσεις και την οικονομική δραστηριότητα.
Επιπλέον, ενώ η πρόωρη πραγματοποίηση εξαγωγών έχει στηρίξει την παγκόσμια δραστηριότητα μέχρι στιγμής, οι επιχειρήσεις θα μπορούσαν να καταστούν ευάλωτες εάν η ζήτηση για αποθηκευμένα αγαθά δεν υλοποιηθεί.
Το γεωπολιτικό περιβάλλον παραμένει επίσης εύθραυστο, με δυνατότητα για περισσότερες αρνητικές διαταραχές στην προσφορά. Ενώ ο παγκόσμιος πληθωρισμός συνεχίζει να μειώνεται, τα τελευταία στοιχεία τιμών υποδεικνύουν ότι οι πληθωριστικές πιέσεις αυξάνονται σταδιακά στις ΗΠΑ.
Συνολικά, οι τιμές εισαγωγών των ΗΠΑ σε δολάρια παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητες ή ακόμη και αυξήθηκαν φέτος, υποδηλώνοντας ότι το κόστος των δασμών θα επιβαρύνει τους Αμερικανούς λιανοπωλητές και, τελικά, τους καταναλωτές, καθώς οι επιχειρήσεις αρχίζουν να μετακυλίουν το υψηλότερο κόστος στις τιμές τους.
Σε πάρα πολλές χώρες, ο συνδυασμός υψηλού δημόσιου χρέους και ακόμη υψηλών δημόσιων ελλειμμάτων εξακολουθεί να αποτελεί λόγο ανησυχίας. Η έλλειψη δημοσιονομικού χώρου καθιστά αυτές τις χώρες ιδιαίτερα ευάλωτες σε μια ξαφνική σύσφιξη των χρηματοπιστωτικών συνθηκών που αυξάνουν τα ασφάλιστρα κινδύνου. Μια τέτοια σύσφιξη γίνεται ακόμη πιο πιθανή εάν υπονομευτεί η ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας, που αποτελεί ακρογωνιαίο λίθος της μακροοικονομικής, νομισματικής και χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.
Το ΔΝΤ συνιστά σύνεση
Το ΔΝΤ συνεχίζει να ζητά σύνεση από τους υπεύθυνους για τη χάραξη πολιτικής και υπογραμμίζει την ανάγκη για βελτιωμένη συνεργασία.
Βασικές προτεραιότητες περιλαμβάνουν την αποκατάσταση της σταθερότητας στην εμπορική πολιτική για τη μείωση της αβεβαιότητας, με το Ταμείο να καλεί όλα τα μέρη να επιλύσουν τις εμπορικές διαφορές και να συμφωνήσουν σε σαφή και προβλέψιμα πλαίσια.
Επιπλέον, είναι σημαντικό να επιβεβαιωθεί και να διαφυλαχθεί η αρχή της ανεξαρτησίας της κεντρικής τράπεζας, όπως τονίζει το ΔΝΤ, απευθυνόμενο εμμέσως πλην σαφώς στον Λευκό Οίκο του Ντόναλντ Τραμπ.
Η αποκατάσταση του δημοσιονομικού χώρου παραμένει προτεραιότητα για πολλές χώρες, με προσπάθειες για σταδιακή και αξιόπιστη δημοσιονομική εξυγίανση.
Τέλος, καθώς η παγκόσμια ανάπτυξη παραμένει υποτονική, πρέπει να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες για την αύξηση της μακροπρόθεσμης παραγωγικότητας μέσω διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Οι νέες προβλέψεις
Η παγκόσμια ανάπτυξη προβλέπεται στο 3,0% για το 2025 και στο 3,1% για το 2026. Η πρόβλεψη για το 2025 είναι 0,2 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερη από την πρόβλεψη αναφοράς του Απριλίου 2025, και 0,1%
Για τις προηγμένες οικονομίες, η ανάπτυξη προβλέπεται στο 1,5% το 2025 και στο 1,6% το 2026. Η πρόβλεψη για το 2025 είναι 0,1 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερη, ενώ για το 2026 είναι επίσης 0,1 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερη.
Για τις Ηνωμένες Πολιτείες, προβλέπεται ότι η οικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμό 1,9% το 2025 και 2,0% το 2026. Η πρόβλεψη για το 2025 είναι 0,1 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερη από την πρόβλεψη του Απριλίου, ενώ για το 2026 είναι 0,3% υψηλότερη. Αυτό οφείλεται κυρίως στους χαμηλότερους δασμούς από τους αρχικά ανακοινωθέντες και τις χαλαρότερες χρηματοπιστωτικές συνθήκες.
Για την ευρωζώνη, εκτιμάται ότι η ανάπτυξη θα επιταχυνθεί στο 1,0% το 2025 και στο 1,2% το 2026. Πρόκειται για αναθεώρηση προς τα πάνω κατά 0,2% για το 2025, η οποία όμως οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ισχυρή επίδοση του ΑΕΠ στην Ιρλανδία το πρώτο τρίμηνο του έτους (η Ιρλανδία αντιπροσωπεύει λιγότερο από 5% του ΑΕΠ της ευρωζώνης, αλλά μέσω της Ιρλανδίες γίνονται πολλές ευρωπαϊκές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ). Η αναθεώρηση για το 2025, χωρίς την Ιρλανδία, θα ήταν μόνο 0,1%. Η πρόβλεψη για το 2026 παραμένει αμετάβλητη σε σχέση με τον Απρίλιο.
Σε ό,τι αφορά την Κίνα, η ανάπτυξη αναμένεται να φθάσει το 4,8% το 2025 και να υποχωρήσει στο 4,2% το 2026. Για το 2025, η ανάπτυξη αναθεωρήθηκε προς τα πάνω κατά 0,8 ποσοστιαίες μονάδες, αντανακλώντας την ισχυρότερη από την αναμενόμενη δραστηριότητα το πρώτο εξάμηνο του 2025 και τη σημαντική μείωση των δασμών ΗΠΑ-Κίνας. Για το 2026, η ανάπτυξη αναθεωρήθηκε επίσης προς τα πάνω κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες, αντανακλώντας και πάλι τους χαμηλότερους πραγματικούς δασμολογικούς συντελεστές.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
