Το Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών καταδίκασε —για πρώτη φορά χωρίς περιστροφές— χθες Παρασκευή τη Ρουάντα για την υποστήριξή της στο M23, που συνεχίζει την προέλασή του στο ανατολικό τμήμα της ΛΔ Κονγκό προς διάφορες κατευθύνσεις, καθώς ο στρατός της χώρας έχει τραπεί σε άτακτη φυγή.
Η απόφαση, που υιοθετήθηκε ομόφωνα, «καταδικάζει σθεναρά την επίθεση και την εξελισσόμενη προέλαση του M23 στο Βόρειο Κίβου και το Νότιο Κίβου με την υποστήριξη των ενόπλων δυνάμεων της Ρουάντας». Σύμφωνα με ειδικούς του ΟΗΕ, το ένοπλο αντικυβερνητικό κίνημα υποστηρίζουν κάπου 4.000 στρατιωτικοί που έχει αναπτύξει το Κιγκάλι.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας αξιώνει ακόμη την απόσυρση του M23 από τα εδάφη που έχει καταλάβει, ιδίως από τις πόλεις Γκόμα και Μπουκάβου —αντίστοιχα τις πρωτεύουσες των δυο επαρχιών—, καθώς και από τις ένοπλες δυνάμεις της Ρουάντας να «τερματίσουν την υποστήριξή τους στο M23 και να αποσυρθούν αμέσως από την επικράτεια της ΛΔ Κονγκό χωρίς προϋποθέσεις».
Το ΣΑ στα ψηφίσματά του μέχρι χθες περιοριζόταν να καταδικάζει τις παραβιάσεις της εδαφικής ακεραιότητας της ΛΔ Κονγκό, χωρίς να κατονομάζει τη Ρουάντα.
Όμως ολοένα περισσότερα μέλη του επικρίνουν δημόσια τη συμπεριφορά του Κιγκάλι, με την εξαίρεση των κυβερνήσεων των αφρικανικών κρατών-μη μονίμων μελών, που μολαταύτα τελικά ενέκριναν το χθεσινό ψήφισμα.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο κάλεσε παράλληλα χθες να κηρυχθεί «άμεση κατάπαυση του πυρός», κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής συνδιάλεξής του με τον κενυάτη πρόεδρο Γουίλιαμ Ρούτο.
Αφού κατέλαβε στα τέλη Ιανουαρίου την Γκόμα, τη μεγαλύτερη πόλη στην ανατολική ΛΔ Κονγκό, το M23 —που επανεμφανίστηκε το 2021 στην περιοχή, όπου μαίνονται ένοπλες συγκρούσεις επί τρεις δεκαετίες— συνέχισε την προέλασή του και την Κυριακή κατέλαβε την Μπουκάβου χωρίς να συναντήσει σθεναρή αντίσταση.
Το ένοπλο κίνημα έκτοτε προωθείται ανεμπόδιστο προς διάφορες κατευθύνσεις.
«Σχεδόν κανένας κονγκολέζος στρατιωτικός δεν δίνει μάχη» με το M23, σημείωνε χθες παρατηρητής, «οι μόνοι που πολεμούν ακόμη είναι οι Ουαζαλέντο», τοπικοί φιλοκυβερνητικοί παραστρατιωτικοί.
«Σχεδόν καθημερινές» εχθροπραξίες καταγράφονται τις τελευταίες ημέρες ανάμεσα στο M23 και στους Ουαζαλέντο στη Μασισί, κοινότητα περίπου 80 χιλιόμετρα βορειοδυτικά από την Γκόμα, ανέφερε η μη κυβερνητική οργάνωση Γιατροί Χωρίς Σύνορα (Médecins sans frontières, MSF).
Παρόμοιο σενάριο εκτυλίσσεται κι αλλού μετά την πτώση της Μπουκάβου: οι Ένοπλες Δυνάμεις της ΛΔ Κονγκό (ΕΔΛΔΚ) και βοηθητικοί τους υποχωρούν χωρίς αντίσταση στην πραγματικότητα, επιδιδόμενοι σε ωμότητες και λεηλασίες καθώς φεύγουν.
Ο πόλεμος εξώθησε μέσα σε δυο εβδομάδες κάπου 42.000 ανθρώπους, στην πλειονότητά τους γυναίκες και παιδιά, να περάσουν τα σύνορα και να καταφύγουν στο Μπουρούντι, ανέφερε χθες η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR), τονίζοντας πως πρόκειται για προσφυγική ροή «άνευ προηγουμένου εδώ και 25 χρόνια».
Άλλοι περίπου 15.000 άνθρωποι έφυγαν από τα τέλη Ιανουαρίου προς άλλες γειτονικές χώρες, με 13.000 από αυτούς να καταφεύγουν στην Ουγκάντα, σύμφωνα με την ίδια πηγή.
Η Ύπατη Αρμοστεία αναμένει οι προσφυγικές ροές προς το Μπουρούντι να αυξηθούν ακόμη περισσότερο, στο μέτρο που το M23 θα πλησιάζει την Ουβίρα, πόλη στο βορειοδυτικό άκρο της λίμνης Τανγκανίκα, αντίκρυ στη Μπουζουμπούρα, την οικονομική πρωτεύουσα του Μπουρούντι.
Κάτοικοι μίλησαν στο Γαλλικό Πρακτορείο τις τελευταίες ημέρες περί «χάους».
«Εδώ και περίπου μια εβδομάδα είμαι κλεισμένος στο σπίτι μου. Η κυκλοφορία συνεχίζει να έχει παραλύσει, επικρατεί απόλυτη σύγχυση».
Σύμφωνα με πηγή στον δήμο, επικρατούσε χθες «επισφαλής ηρεμία» στην Ουβίρα, όπου η στρατιωτική διοίκηση έλαβε μέτρα για την προστασία «του πληθυσμού και των περιουσιών του», ενώ «απείθαρχα» μέλη των ενόπλων δυνάμεων «συνελήφθησαν».
Κάπου 250 χιλιόμετρα βόρεια από την Γκόμα, το M23 βρισκόταν χθες κάπου δεκαπέντε χιλιόμετρο από το κέντρο της Λουμπέρο, όπου πυρά και λεηλασίες σημάδεψαν προχθές Πέμπτη τη φυγή στοιχείων των ενόπλων δυνάμεων, σύμφωνα με κατοίκους.
Ένδειξη του φιάσκου: ο εκπρόσωπος των ενόπλων δυνάμεων στην περιοχή απαίτησε προχθές οι λιποτάκτες να επιστρέψουν στις μονάδες τους.
Έμποροι στο κέντρο της Λουμπέρο άρχισαν να απομακρύνουν εσπευσμένα τα προϊόντα τους από την Τετάρτη και σχολεία έκλεισαν, σύμφωνα με κατοίκους και πηγές στις δυνάμεις ασφαλείας.
Η ηρεμία επανήλθε σε έναν βαθμό όταν αναπτύχθηκαν στρατεύματα της γειτονικής Ουγκάντας, επισήμως στο πλαίσιο κοινής επιχείρησης με τις ΕΔΛΔΚ.
Αναλυτές διερωτώνται πώς θα αντιδράσουν αν εμφανιστούν μαχητές του M23. Η Καμπάλα έχει κατηγορηθεί από ειδικούς του ΟΗΕ πως έχει σχέσεις με το M23, για να διατηρήσει την επιρροή της στην περιοχή, πολύ κοντά στα σύνορά της.