Σε μια παρουσίαση γεμάτη θεατρινισμούς, στον κήπο του Λευκού Οίκου, ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε χθες σαρωτικούς δασμούς σε όλους τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, που εξέπληξαν και τους πιο απαισιόδοξους αναλυτές.
Οι ανακοινώσεις προκάλεσαν σοκ στη Wall Street, όπου μόλις είχε ολοκληρωθεί η συνεδρίαση με άνοδο των βασικών δεικτών, με την αβάσιμη, όπως αποδείχθηκε, προσδοκία ότι ο Τραμπ θα έδειχνε αυτοσυγκράτηση και θα επέβαλε μόνο ένα γενικό συντελεστή δασμών 10% σε όλες τις εισαγωγές.
Πολλοί αναλυτές έσπευσαν να χαρακτηρίσουν την πολιτική ακραίου προστατευτισμού του Τραμπ ως τη χαριστική βολή στην παγκοσμιοποίηση, εκτιμώντας ότι ο Αμερικανός πρόεδρος διαταράσσει ένα σύστημα εμπορικών σχέσεων που οικοδομήθηκε σε μια διαδρομή τριών δεκαετιών και προκαλεί έναν επικίνδυνο για την παγκόσμια οικονομία εμπορικό πόλεμο, καθώς αναμένονται αντίποινα από βασικούς εμπορικούς εταίρους, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Κίνα και ο Καναδάς.
Η εμβέλεια των μέτρων που ανακοίνωσε ο Τραμπ ξεπερνά κάθε απαισιόδοξη πρόβλεψη. Το Bloomberg Economics υπολόγισε, με βάση τις χθεσινές και τις προηγούμενες ανακοινώσεις του Λευκού Οίκου, ότι ο μέσος συντελεστής δασμών στις εισαγωγές στις ΗΠΑ σχεδόν δεκαπλασιάζεται, σε σχέση με αντίστοιχο ποσοστό του 2024. Ανεβαίνει από το 2,3% στο 22%, κάτι που σημαίνει ότι τα εκτιμώμενα έσοδα από τους δασμούς, με βάση το γεγονός ότι οι αμερικανικές εισαγωγές ανέρχονται σε 3,3 τρισ. δολ., θα εκτιναχθούν από 76 σε 726 δισ. δολ.
Το σύστημα δασμών που οικοδόμησαν οι άνθρωποι του Τραμπ και πιστεύουν ότι με αυτό η Αμερική θα γίνει πάλι μεγάλη έχει πολλαπλά στρώματα:
- Καθιερώνεται ένας ελάχιστος δασμός 10% για όλες τις εισαγωγές. Πολλοί περίμεναν, με βάση και ένα χθεσινό δημοσίευμα της Wall Street Journal, ότι αυτό θα ήταν και το μοναδικό νέο μέτρο, όμως ο Τραμπ τους διέψευσε.
- Πάνω από αυτόν τον ελάχιστο δασμό ανακοίνωσε ότι θα επιβληθούν πρόσθετοι, «αμοιβαίοι» δασμοί στους «κακούς» εμπορικούς εταίρους, δηλαδή συνολικά σε περίπου 60 χώρες ή περιοχές, με βάση τους δασμούς που επιβάλλουν στα αμερικανικά προϊόντα, ή με βάση άλλους κανονιστικούς περιορισμούς, έμμεσους φόρους (όπως ο ΦΠΑ) ή την εκτιμώμενη χειραγώγηση των νομισμάτων τους έναντι του δολαρίου.
- Έτσι, για αυτές τις χώρες ή περιοχές οι δασμοί αυξάνονται ως εξής: στο 20% για την Ευρωπαϊκή Ένωση, στο 34% για την Κίνα (54% με συνυπολογισμό και των δασμών που επιβλήθηκαν για τη διακίνηση φαιντανύλης), 32% για την Ταϊβάν, 26% για την Ινδία, 25% για τη Νότια Κορέα, 24% για την Ιαπωνία, 46% για το Βιετνάμ, 32% για την Ινδονησία, 49% για την Καμπότζη, 32% και 10% για τη Βρετανία. Από τους «αμοιβαίους» δασμούς εξαιρέθηκαν ο Καναδάς και το Μεξικό, αλλά ήδη τους έχουν επιβληθεί άλλοι δασμοί.
- Εκτός από τους «αμοιβαίους» δασμούς θα επιβάλλονται αυτοτελώς (χωρίς οι συντελεστές να αθροίζονται με τους συντελεστές των αμοιβαίων δασμών) οι δασμοί σε επιμέρους εμπορεύματα και προϊόντα, όπως το αλουμίνιο και ο χάλυβας, τα αυτοκίνητα και τα ανταλλακτικά τους και η ξυλεία.
Αναταραχή στις αγορές
Ο Τραμπ μίλησε με ενθουσιασμό για την πολιτική του και τα αναμενόμενα αποτελέσματα, ισχυριζόμενος ότι θα αναγεννηθεί η αμερικανική βιομηχανία και θα αρχίσει μια νέα εποχή ευημερίας για την εργατική τάξη. Άλλωστε, είχε ήδη βαφτίσει τη 2α Απριλίου «Ημέρα Απελευθέρωσης».
Όσο μιλούσε, όμως, οι επενδυτές περνούσαν από την αρχική, συγκρατημένη αισιοδοξία, που είχε οδηγήσει σε κλείσιμο του S&P 500 με άνοδο 0,67%, σε έκδηλη ανησυχία για πέρασμα της αμερικανικής οικονομίας σε ύφεση με έξαρση του πληθωρισμού, με αποτέλεσμα τα futures του S&P 500 στο Χρηματιστήριο του Σικάγου να «γκρεμισθούν» στην πορεία σε ποσοστό άνω του 3%.
Μετοχές κορυφαίων αμερικανικών πολυεθνικών, που στηρίζουν την παραγωγή τους στην Κίνα και άλλες ασιατικές οικονομίες, όπως η Apple και η Nike, έκαναν «βουτιά» στις συναλλαγές μετά το κλείσιμο της συνεδρίασης. Η Apple, κορυφαίος συντελεστής του S&P 500 και του Nasdaq, έφθασε να χάνει περισσότερο από 7%.
Ο NIKKEI στην Ιαπωνία έχανε στο άνοιγμα περισσότερο από 3%, ενώ η φυγή κεφαλαίων σε ασφαλή καταφύγια ανέβασε σχεδόν 1% υψηλότερα το γιεν έναντι του δολαρίου και υποχώρησαν σημαντικά οι αποδόσεις των ιαπωνικών ομολόγων. Ο MSCI China υποχωρούσε στο άνοιγμα σχεδόν κατά 2%.
Στις συναλλαγές τα ξημερώματα, τα futures του δείκτη Euro Stoxx 50 υποχωρούσαν σχεδόν κατά 2%, ενώ οι επενδυτές θα περιμένουν με ενδιαφέρον τις ανακοινώσεις της Κομισιόν όχι μόνο για αντίποινα στις ΗΠΑ, αλλά και για ένα «πακέτο» οικονομικών μέτρων, που συζητείται στις Βρυξέλλες, με στόχο τη στήριξη των εξαγωγικών επιχειρήσεων που πλήττονται από τους δασμούς του Τραμπ.
Κατά τα άλλα, ο χρυσός έγινε και πάλι το asset υποδοχής των κεφαλαίων που αναζητούν ασφάλεια και κινείται σε επίπεδα ρεκόρ πάνω από τα 3.160 δολ./ουγγιά, ενώ το πετρέλαιο έκανε «βουτιά» 3%, καθώς εκτιμάται ότι η επιβράδυνση της αμερικανικής οικονομίας θα μειώσει τη ζήτηση.
Φόβοι για αντίποινα και ανεξέλεγκτο εμπορικό πόλεμο
Ακόμη και αν δεν επιβεβαιωθούν οι χειρότερες προβλέψεις για διολίσθηση της αμερικανικής, ή ακόμη και της παγκόσμιας οικονομίας σε ύφεση, οι αγορές μπαίνουν σε μια περίοδο ακόμη μεγαλύτερης αβεβαιότητας, καθώς είναι ανοικτά πολλά σενάρια για την εξέλιξη της κρίσης που έχει προκαλέσει ο Τραμπ.
Το πιο αισιόδοξο σενάριο, που δεν φαίνεται πολύ πιθανό πλέον, είναι οι νέοι δασμοί να αποτελέσουν την κορυφή των μέτρων προστατευτισμού και στην πορεία, μέσα από διαπραγματεύσεις του Τραμπ με τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, να υπάρξουν συμφωνίες που θα οδηγήσουν σε αμοιβαίες μειώσεις δασμών.
Ωστόσο, το πολιτικό κλίμα που έχει δημιουργήσει ο Τραμπ με τους επιθετικούς χειρισμούς του δημιουργεί πίεση, ειδικά σε ισχυρές οικονομίες όπως της ΕΕ και της Κίνας, για άμεσα και αυστηρά μέτρα απάντησης στους αμερικανικούς δασμούς, παρότι ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ προειδοποίησε χθες ότι θα αυξηθούν κι άλλο οι δασμοί για τις χώρες που θα προχωρήσουν σε αντίποινα.
Αυτό είναι και το πιο επικίνδυνο σενάριο για την παγκόσμια οικονομία και τις αγορές, καθώς υπάρχει το «μαύρο» ιστορικό προηγούμενο της δεκαετίας του '30, όταν ο εμπορικός πόλεμος που άρχισε από τις ΗΠΑ επιτάχυνε την κατάρρευση της παγκόσμιας οικονομίας.
Τεστ αντοχής για το ΧΑ
Για το ελληνικό χρηματιστήριο, οι νέες συνθήκες παγκόσμιας αστάθειας θα αποτελέσουν μια δοκιμασία του αποδεδειγμένου δυναμισμού της αγοράς, που έως τώρα υπεραποδίδει έναντι των ευρωπαϊκών, καθώς οι επενδυτές «ποντάρουν» στην αναβάθμιση της οικονομίας και του ΧΑ, στα θετικά μακροοικονομικά στοιχεία και στην ισχυρή κερδοφορία των εισηγμένων εταιρειών.
Εξάλλου, αναλυτές επισημαίνουν ότι η ελληνική οικονομία έχει πολύ μικρότερη έκθεση στο παγκόσμιο εμπόριο από άλλες οικονομίες της ευρωζώνης και, ως εκ τούτου, επηρεάζεται πολύ λιγότερο από τους δασμούς του Τραμπ, αν και δευτερογενώς θα υπάρξουν επιπτώσεις σε περίπτωση οικονομικής επιβράδυνσης στην Ευρώπη, κυρίως μέσα από το κανάλι του τουρισμού.
Στη χθεσινή συνεδρίαση, η αγορά έδωσε δείγματα καλύτερες συμπεριφοράς από τις ευρωπαϊκές, με τον Γενικό Δείκτη να κερδίζει 0,62%, ενώ ο Stoxx 600 έκλεισε χθες 0,50% χαμηλότερα. Παρ' όλα αυτά, η σημερινή συνεδρίαση αναμένεται δύσκολη, καθώς η διεθνής αναταραχή είναι αναμενόμενο να πυροδοτήσει ρευστοποιήσεις που θα οδηγήσουν σε διορθωτική κίνηση.
Οι κραδασμοί στις αγορές επισκιάζουν και τη συμμετοχή ελληνικών εισηγμένων στο επενδυτικό συνέδριο Wood’s EME NYC Conference, το οποίο πραγματοποιείται σήμερα και αύριο στη Νέα Υόρκη και στο οποίο το Χρηματιστήριο Αθηνών συμμετέχει ως χορηγός.
Όπως τόνιζε σε ανακοίνωσή του το ΧΑ, «η φετινή ελληνική συμμετοχή είναι η μεγαλύτερη που έχει σημειωθεί ποτέ στη διοργάνωση αυτή, επιβεβαιώνοντας το αυξανόμενο ενδιαφέρον της διεθνούς επενδυτικής κοινότητας για την ελληνική αγορά.
Στο συνέδριο θα δώσουν το «παρών» 12 ελληνικές εταιρείες, οι οποίες θα έχουν την ευκαιρία να πραγματοποιήσουν one-on-one και group meetings με θεσμικούς επενδυτές από τις ΗΠΑ: Alpha Services & Holdings, Athens Exchange Group, Bank of Cyprus, GEK Terna, HelleniQ Energy, Metlen, OPAP, Optima Bank, Piraeus Financial Holdings, Public Power Corporation, Sarantis και THEON International».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
