Η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) φέρνει μία αποκαλυπτική αλλαγή παγκοσμίως, επηρεάζοντας ήδη καθοριστικά τον κρίσιμο τομέα της υγείας — μία διαπίστωση που αναδείχθηκε στην πρόσφατη ημερίδα με θέμα «Η Ελλάδα και η ΕΕ στην Εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης».
Ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης επισήμανε πως το μέγεθος και η ταχύτητα της τεχνολογικής αυτής μετάβασης παραμένουν, σε μεγάλο βαθμό, μη αντιληπτά από το ευρύ κοινό. «Καμία άλλη επανάσταση δεν είχε αυτά τα χαρακτηριστικά — σε λιγότερο από πέντε χρόνια θα έχει συντελεστεί πλήρης μετασχηματισμός στη ιατρική», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ραγδαίες εξελίξεις στη ιατρική και δεδομένα ως «τροφή» της AI
Σύμφωνα με τον υπουργό, ο τομέας της υγείας αναμένεται να γνωρίσει τις μεγαλύτερες μεταβολές λόγω της εφαρμογής συστημάτων Τεχνητής Νοημοσύνης. Ο κ. Γεωργιάδης τόνισε τον κεντρικό ρόλο των δεδομένων, σημειώνοντας:
«Τα δεδομένα είναι το πιο σημαντικό στοιχείο για την Τεχνητή Νοημοσύνη — είναι η τροφή της». Η διάθεση ολοένα και περισσότερων δεδομένων συνεπάγεται ταχύτερη ανάπτυξη καινοτόμων εργαλείων AI, με άμεσες εφαρμογές στην πρόληψη, διάγνωση και θεραπεία.
Ο υπουργός αναφέρθηκε στη σημαντική πρόοδο της χώρας στην ψηφιοποίηση της υγείας, τονίζοντας πως Ελλάδα, Εσθονία και Φινλανδία βρίσκονται στις κορυφαίες θέσεις της ΕΕ. Ενδεικτικά, ήδη το 100% των συνταγών εκδίδεται πλέον ηλεκτρονικά μέσω κινητού τηλεφώνου στην Ελλάδα. Παράλληλα, βρίσκεται σε εξέλιξη διαγωνισμός για την επιλογή εταιρείας AI με στόχο τον αποτελεσματικό έλεγχο της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, περιορίζοντας αισθητά τόσο την υπερσυνταγογράφηση όσο και την απάτη.
Ηθικά διλήμματα, διαφάνεια και ανθρώπινη αξιοπρέπεια
Στα ηθικά ζητήματα της ΤΝ στάθηκε η Ισμήνη Κριάρη, πρόεδρος της Εθνικής Αρχής ΙΥΑ, δίνοντας έμφαση στην αναγκαιότητα διασφάλισης της δικαιοσύνης στους αλγορίθμους που χρησιμοποιούνται.
Όπως τόνισε, «οι άνθρωποι τροφοδοτούν τους αλγόριθμους με δεδομένα, άρα ενδέχεται να μεταφέρουν προκαταλήψεις». Η επιλογή των παραμέτρων στη μηχανική μάθηση μπορεί να οδηγήσει σε συστήματα που δεν αντιπροσωπεύουν ομότιμα όλες τις κοινωνικές ομάδες.
Επιπλέον, έθεσε ως προτεραιότητα το δικαίωμα ενημέρωσης και συναίνεσης των πολιτών στη χρήση των προσωπικών τους δεδομένων και την υποχρέωση διαφάνειας από τους γιατρούς στη χρήση εργαλείων AI.
Εκπαίδευση και αποδοχή: η επόμενη γενιά ιατρών
Η εκπαίδευση στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη στα ελληνικά πανεπιστήμια.
Ο αντιπρύτανης του ΕΚΠΑ Στάθης Ευσταθόπουλος ανακοίνωσε την εισαγωγή σχετικού μαθήματος στο προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών της ιατρικής σχολής, ενώ ένα νέο μεταπτυχιακό πρόγραμμα αναμένεται να εγκριθεί το επόμενο διάστημα. Επισήμανε επίσης ότι τόσο οι γιατροί όσο και οι ασθενείς αναγνωρίζουν την ΤΝ ως πολύτιμο εργαλείο υποστήριξης λήψης αποφάσεων — χωρίς ωστόσο να την αποδέχονται ως την αποκλειστική γνώμη.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο τομέας της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, όπου, όπως σημείωσε ο δρ. Γεώργιος Λαϊνάς, η Τεχνητή Νοημοσύνη αξιοποιείται ήδη για τη βελτίωση των διαγνωστικών και θεραπευτικών επιλογών.
Η πρόβλεψη του δυναμικού εμβρύων και η επιλογή των βέλτιστων μεθόδων συνεισφέρουν στην αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας. Παράλληλα, η εφαρμογή τεχνολογιών AI σε απεικονιστικές μεθόδους έχει ήδη οδηγήσει σε υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας σε κλινικές πρακτικές.
Όπως καταλήγουν οι ειδικοί, τα εργαλεία της Τεχνητής Νοημοσύνης μεταμορφώνουν τη σύγχρονη ιατρική, υπό την προϋπόθεση ότι θα συνδυαστούν με εκπαίδευση, διαφάνεια και σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το στοίχημα της επόμενης ημέρας για την Ελλάδα, αλλά και για ολόκληρη την Ευρώπη, είναι να θέσει τις βάσεις για μία δίκαιη και πραγματικά επωφελή τεχνολογική ενσωμάτωση στην υγεία.