Το Υπουργείο Πολιτισμού, μέσω της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων, ανακοίνωσε την έναρξη εργασιών για την προστασία, αποκατάσταση και ανάδειξη του αρχαϊκού ναού του Απόλλωνα Οπλίτη στην Αρχαία Μητρόπολη, στην Καρδίτσα.
Το έργο περιλαμβάνει εργασίες στερέωσης και αποκατάστασης του μνημείου, συντήρηση των αρχιτεκτονικών στοιχείων του σηκού, καθώς και μέτρα πυροπροστασίας και αντιπλημμυρικής θωράκισης του αρχαιολογικού χώρου.
Ο συνολικός προϋπολογισμός ανέρχεται σε 2.485.000 ευρώ και προβλέπεται να χρηματοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ 2021-2027 της Περιφέρειας Θεσσαλίας.
Η Αρχαία Μητρόπολη ιδρύθηκε στις αρχές του 4ου αιώνα π.Χ. και κατοικήθηκε έως τον 6ο αιώνα μ.Χ., αποτελώντας σημαντικό τοπικό κέντρο. Η πόλη αναφέρεται από ιστορικές πηγές όπως ο Καίσαρας, ο Στράβων, ο Πτολεμαίος, ο Ιεροκλής και ο Προκόπιος, ο οποίος μνημονεύει επισκευές οχυρώσεων επί Ιουστινιανού.
Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη τόνισε ότι ο αρχαϊκός δωρικός ναός του Απόλλωνα Οπλίτη θεωρείται το καλύτερα διατηρημένο μνημειακό δείγμα της αρχαιότητας στη Θεσσαλία, χρονολογούμενος στον 6ο αι. π.Χ.
Έπειτα από καταστροφή από πυρκαγιά τον 2ο αι. π.Χ., παρέμεινε ερείπιο, ωστόσο διατηρεί σημαντικά στοιχεία για την εξέλιξη της αρχαίας ελληνικής αρχιτεκτονικής.
Μεταξύ των σημαντικότερων ευρημάτων συγκαταλέγεται το άριστα διατηρημένο χάλκινο άγαλμα ανδρικής μορφής με τη μορφή οπλίτη, που ταυτίστηκε ως το λατρευτικό άγαλμα του Απόλλωνα, βάσει ενεπίγραφης στήλης που βρέθηκε στο εσωτερικό του ναού.
Όπως σημείωσε η υπουργός, στόχος είναι «η προστασία και η ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου, μέσω ήπιου αρχιτεκτονικού σχεδιασμού και φιλικών προς το περιβάλλον τεχνολογικών μεθόδων, ώστε να αναδειχθεί η πολιτισμική αξία του και να καταστεί επισκέψιμος με ασφάλεια».
Ο ναός έχει αποτελέσει αντικείμενο μελέτης του ακαδημαϊκού Μανώλη Κορρέ, ο οποίος επισημαίνει ότι το κτήριο συνδυάζει χαρακτηριστικά τυπικών ναών και τελεστηρίων, κυρίως μετά από μεταγενέστερες αναδιαρρυθμίσεις.
Ιδιαίτερα σημαντικά θεωρούνται τα δωρικά κιονόκρανα με μοναδική διακόσμηση, ενώ εντοπίζονται έντονες καθιζήσεις και φθορές, αποτέλεσμα και της δράσης αρχαιοκαπήλων τη δεκαετία του 1990.
Οι παρεμβάσεις επικεντρώνονται σε επείγοντα μέτρα, όπως η ανάσχεση της ροής επιφανειακών υδάτων, η αποκατάσταση εδαφών και θεμελίων, η επανατοποθέτηση λίθων, καθώς και η αποκατάσταση του χώρου μπροστά από τον ναό και ο εντοπισμός θεμελίων του βωμού.
Στη μελέτη συντήρησης εξετάζονται τα εσωτερικά κατάλοιπα του ναού από ψαμμίτη και ωμοπλίνθους. Το λατρευτικό βάθρο παρουσιάζει εκτεταμένες φθορές και σχεδιάζεται η συνολική συντήρησή του μαζί με την αναθηματική στήλη. Προβλέπονται καθαρισμός, σφράγιση ρωγμών και ήπιες στερεωτικές επεμβάσεις.
Στον αρχαιολογικό χώρο θα εγκατασταθεί μόνιμο υδροδοτικό πυροσβεστικό δίκτυο με πυροσβεστικές φωλιές, φορητούς πυροσβεστήρες, φωτισμό ασφαλείας και σηματοδοτημένες οδεύσεις διαφυγής.
Για την αντιπλημμυρική προστασία, σχεδιάζεται η κατασκευή δύο τάφρων για τη σύλληψη των εξωτερικών απορροών, με στόχο την αποτροπή πλημμυρικών φαινομένων που έχουν παρατηρηθεί κατά το παρελθόν.
Η ανασκαφή του ναού ξεκίνησε το 1994 και συνεχίζεται συστηματικά, αποκαλύπτοντας νέα στοιχεία για το μνημείο. Ο χώρος έχει κηρυχθεί αρχαιολογικός και τα σωζόμενα κατάλοιπα του ναού καλύπτονται με μεταλλικό στέγαστρο προστασίας.