Η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ), με αφορμή τις πρόσφατες ανακοινώσεις του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ), παραθέτει τις ακόλουθες θέσεις:
1. Η ΚΕΔΕ υποδέχεται θετικά τα νέα φορολογικά μέτρα που δίνουν προτεραιότητα στη στήριξη των νέων εργαζομένων και των οικογενειών με παιδιά. Την ώρα που το δημογραφικό εξελίσσεται σε μείζον ζήτημα επιβίωσης της χώρας και το αυξημένο κόστος ζωής δοκιμάζει τις αντοχές των πολιτών, η εν λόγω πολιτική κρίνεται ουσιαστική για την αντιμετώπιση κρίσιμων προβλημάτων. Ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται στο ότι τα συγκεκριμένα μέτρα έχουν μόνιμο χαρακτήρα και τηρούν τα δημοσιονομικά περιθώρια της εθνικής οικονομίας.
2. Εξαιρετικής σημασίας χαρακτηρίζεται η μείωση του ΦΠΑ κατά 30% στα μικρά ακριτικά νησιά με λιγότερους από 20.000 κατοίκους. Η επέκταση του μέτρου από τα 5 υπάρχοντα σε δεκάδες ακόμη νησιά, από τη Λήμνο και την Κάρπαθο έως τη Σαμοθράκη και το Καστελόριζο, αναμένεται να ενισχύσει τις τοπικές οικονομίες, να αυξήσει την ανταγωνιστικότητα και να τονώσει την απασχόληση. Η ΚΕΔΕ εισηγείται η μείωση του ΦΠΑ να καλύψει και τα μικρά νησιά του Ιονίου για λόγους ισονομίας και εξισορροπημένης ανάπτυξης.
3. Η ΚΕΔΕ διαπιστώνει θετική κατεύθυνση στις εξαγγελίες για την επιτάχυνση θεσμικών μεταρρυθμίσεων, όπως η ολοκλήρωση του Κτηματολογίου και των χωροταξικών πλαισίων. Η ολοκλήρωση αυτών αποτελεί διαχρονικό αίτημα της ΚΕΔΕ ως αναγκαία βάση για σημαντικές επενδύσεις, τη διασφάλιση της διαφάνειας και την προστασία του περιβάλλοντος.
4. Η ΚΕΔΕ επικροτεί τη λειτουργία σύγχρονων Πολεοδομιών, επισημαίνοντας ότι αυτές οφείλουν να υπάγονται στους Δήμους και όχι στο Κτηματολόγιο όπως εξαγγέλθηκε. Το φαινόμενο της διαφθοράς στις Πολεοδομίες αποδίδεται σε διαχρονικές παθογένειες του κράτους και όχι σε αδυναμίες των Δήμων. Συγκεκριμένα, προβλήματα όπως:
- Η απουσία ολοκληρωμένων χωροταξικών σχεδίων, ευθύνη του κεντρικού κράτους.
- Η πολύπλοκη νομοθεσία και η σύγχυση αρμοδιοτήτων μεταξύ βαθμίδων του κράτους, που ευνοούν φαινόμενα αδιαφάνειας.
- Η υποστελέχωση και η έλλειψη επιστημονικού προσωπικού στις Πολεοδομίες λόγω συγκεντρωτικών διαδικασιών προσλήψεων.
- Η ψήφιση αντισυνταγματικών νομοσχεδίων (όπως ο πρόσφατος ΝΟΚ) από το κεντρικό κράτος.
Η ΚΕΔΕ εκτιμά ότι οι Δήμοι, με τα κατάλληλα θεσμικά εργαλεία και το απαραίτητο προσωπικό, μπορούν να διασφαλίσουν διαφάνεια και αποτελεσματικότητα στις πολεοδομικές υπηρεσίες.
5. H μεταρρύθμιση στον τομέα της ενέργειας αποτελεί για την ΚΕΔΕ κορυφαία προτεραιότητα. Στο πλαίσιο αυτό, οι παρεμβάσεις που προωθούνται οφείλουν να δίνουν προτεραιότητα στη συμμετοχή των Δήμων στις ενεργειακές κοινότητες, ενώ παράλληλα είναι αναγκαία η θεσμοθέτηση μόνιμων μηχανισμών για τη μείωση του ενεργειακού κόστους σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
6. Σημαντική θεσμική προτεραιότητα, κατά την ΚΕΔΕ, είναι η προώθηση της μεταρρύθμισης του μοντέλου λειτουργίας τόσο του κράτους, όσο και της Αυτοδιοίκησης. Με αφετηρία τον νέο Κώδικα που βρίσκεται υπό διαμόρφωση, επιβάλλεται το επόμενο διάστημα να προσδιοριστούν ξεκάθαρα οι αρμοδιότητες και η επαρκής χρηματοδότηση των Δήμων. Η αύξηση των πόρων μέσω ΚΑΠ θα εξασφαλίσει τη δίκαιη συμμετοχή των Δήμων στο μέρισμα ανάπτυξης της χώρας.
7. Η ΚΕΔΕ εντοπίζει και άλλες ανοιχτές προκλήσεις που απαιτούν άμεσες παρεμβάσεις:
- Την ολιστική διαχείριση απορριμμάτων σε εθνικό επίπεδο, με σεβασμό στον συνταγματικό ρόλο της Αυτοδιοίκησης.
- Την εκπόνηση ενός ολοκληρωμένου εθνικού σχεδίου για τη διαχείριση των υδάτων, όπου η συμμετοχή της Αυτοδιοίκησης απαιτεί στρατηγικό χαρακτήρα.
- Την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού στους Δήμους, ιδιαίτερα με εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό για μικρούς νησιωτικούς και ορεινούς δήμους, καθώς και τη στελέχωση ανταποδοτικών υπηρεσιών στους μεγαλύτερους.
Η ΚΕΔΕ παραμένει σταθερή στην υποστήριξη κάθε πρωτοβουλίας που ενισχύει την ανάπτυξη, προάγει την προστασία του περιβάλλοντος, βελτιώνει την εξυπηρέτηση των πολιτών και ενδυναμώνει την κοινωνική συνοχή. Ταυτόχρονα, διατηρεί ακλόνητο το δικαίωμα να διεκδικεί πολιτικές προς όφελος του αυτοδιοικητικού θεσμού και των πολιτών των τοπικών κοινωνιών.