Η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας (ΓΣΕΕ) και το Κέντρο Πληροφόρησης Εργαζομένων και Ανέργων (ΚΕΠΕΑ/ΓΣΕΕ) παρέχουν αναλυτικές διευκρινίσεις σχετικά με το δώρο Χριστουγέννων για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, απαντώντας στα βασικά ερωτήματα των εργαζομένων.
Οι εργαζόμενοι μπορούν να υπολογίσουν το δώρο Χριστουγέννων που δικαιούνται μέσω της ειδικής online εφαρμογής του ΚΕΠΕΑ, διαθέσιμης στην ιστοσελίδα www.kepea.gr, αλλά και μέσω σχετικού app. Επιπλέον, διατίθεται επεξηγηματικό βίντεο για τον υπολογισμό του δώρου.
Το δώρο Χριστουγέννων, όπως και το δώρο Πάσχα και το επίδομα αδείας, έχει κατοχυρωθεί θεσμικά και καλύπτει όλους τους εργαζόμενους ιδιωτικού δικαίου στην Ελλάδα, σύμφωνα με την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας του 2010. Το θεσμικό πλαίσιο δεν επιτρέπει καμία παραίτηση από την αξίωση καταβολής των δώρων εορτών, ούτε αντίθετες συμφωνίες μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου.
Όλοι οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα, ανεξαρτήτως είδους σύμβασης ή ωραρίου, δικαιούνται δώρα εορτών. Ο υπολογισμός του ποσού γίνεται με βάση τον τρόπο αμοιβής (μισθός ή ημερομίσθιο) και τη διάρκεια της εργασιακής σχέσης από 1η Μαΐου έως 31η Δεκεμβρίου κάθε έτους. Όσοι εργάστηκαν όλο το διάστημα δικαιούνται ολόκληρο το δώρο, ενώ όσοι εργάστηκαν μικρότερο διάστημα λαμβάνουν αναλογικό ποσό.
Στον υπολογισμό συμπεριλαμβάνονται και οι ημέρες νόμιμης απουσίας, όπως ετήσια άδεια ή άδεια μητρότητας. Το δώρο καταβάλλεται αποκλειστικά σε χρήμα και όχι σε είδος.
Το δώρο Χριστουγέννων πρέπει να καταβληθεί έως τις 21 Δεκεμβρίου κάθε έτους. Υπόκειται σε εισφορές υπέρ ΕΦΚΑ και σε φόρο μισθωτών υπηρεσιών. Ο εργοδότης έχει τη δυνατότητα να το καταβάλει και νωρίτερα.
Ως βάση υπολογισμού λαμβάνονται οι αποδοχές που καταβάλλονται στις 10 Δεκεμβρίου, ή, αν η εργασιακή σχέση λυθεί νωρίτερα, οι αποδοχές κατά τη λύση της. Στις τακτικές αποδοχές περιλαμβάνονται μισθοί, ημερομίσθια και άλλες παροχές που δίνονται ως αντάλλαγμα για την εργασία, είτε σε χρήμα είτε σε είδος, εφόσον καταβάλλονται τακτικά.
Στην έννοια των τακτικών αποδοχών εντάσσονται επίσης το επίδομα αδείας, η αμοιβή νόμιμης υπερωρίας και υπερεργασίας, η αμοιβή για εργασία σε Κυριακές ή αργίες, πριμ παραγωγικότητας, φιλοδωρήματα, οδοιπορικά έξοδα με συγκεκριμένες προϋποθέσεις, επίδομα κατοικίας, επίδομα ισολογισμού και προμήθειες.
Ειδικές κατηγορίες εργαζομένων
Για τους ωρομίσθιους, το δώρο υπολογίζεται με βάση τον μέσο όρο των αποδοχών από 1η Μαΐου έως 31η Δεκεμβρίου. Για τους εργαζόμενους με μερική απασχόληση, το δώρο υπολογίζεται αναλογικά με τις μειωμένες αποδοχές και το χρόνο απασχόλησης. Στην εκ περιτροπής εργασία, οι εργαζόμενοι λαμβάνουν 1 ημερομίσθιο για κάθε 8 πραγματοποιηθέντα ημερομίσθια εντός της ίδιας περιόδου. Σε όλες τις περιπτώσεις, το ποσό προσαυξάνεται με τον συντελεστή αδείας.
Οι αποδοχές των δώρων παραγράφονται μετά από πέντε χρόνια από το τέλος του έτους που ήταν απαιτητές, σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα.
Διαδικασία σε περίπτωση μη καταβολής
Εάν το δώρο δεν καταβληθεί έως τις 21 Δεκεμβρίου, οι εργαζόμενοι ή τα σωματεία τους μπορούν να προσφύγουν στην αρμόδια Επιθεώρηση Εργασίας για σύνταξη μηνυτήριας αναφοράς. Η αναφορά διαβιβάζεται στον Εισαγγελέα για άσκηση δίωξης και στο αστυνομικό τμήμα για την αυτόφωρη διαδικασία. Υπάρχει επίσης δυνατότητα απευθείας μήνυσης στο αστυνομικό τμήμα.
Οι Επιθεωρητές Εργασίας είναι υποχρεωμένοι να παρεμβαίνουν άμεσα σε περιπτώσεις μη καταβολής του δώρου, προχωρώντας σε ελέγχους και επιβολή κυρώσεων.
Για τον υπολογισμό του δώρου Χριστουγέννων, οι εργαζόμενοι μπορούν να χρησιμοποιήσουν την ηλεκτρονική εφαρμογή του ΚΕΠΕΑ στη διεύθυνση: https://www.kepea.gr/calc-doro-xristoygennon.php
Για εργαζόμενους με εκ περιτροπής εργασία, διατίθεται ειδική εφαρμογή: https://www.kepea.gr/calc-ek-peritropis-doro-xristoygennon.php
Πληροφορίες και υποστήριξη παρέχονται από το ΚΕΠΕΑ/ΓΣΕΕ μέσω της ιστοσελίδας www.kepea.gr και από το Δίκτυο Υπηρεσιών Πληροφόρησης και Συμβουλευτικής Εργαζομένων και Ανέργων του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ στο https://www.inegsee.gr/diktio-ipiresion-pliroforisis-simvouleftikis-ergazomenon-anergon/