Από τις αρχές του 2026, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, καταργείται η τελωνειακή απαλλαγή για δέματα αξίας κάτω των 150 ευρώ. Όλα τα πακέτα που προέρχονται από τρίτες χώρες θα υπόκεινται πλέον σε κανονικές τελωνειακές διαδικασίες, με επιβολή δασμών και σχετικών τελών διαχείρισης. Η απόφαση αυτή ελήφθη από το Συμβούλιο υπουργών Οικονομικών της ΕΕ (ECOFIN), με την Ελλάδα και τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκο Πιερρακάκη, να στηρίζουν ένθερμα το μέτρο, θεωρώντας το αναγκαίο για τον υγιή ανταγωνισμό, την προστασία των εσόδων και την ασφάλεια των προϊόντων.
Η εφαρμογή του νέου πλαισίου αναμένεται να επηρεάσει τόσο τις επιχειρήσεις όσο και τους καταναλωτές. Η στήριξη και επίσπευση του μέτρου από την ελληνική πλευρά αποσκοπεί στη διασφάλιση ισορροπίας μεταξύ των συμφερόντων του καταναλωτή, του εγχώριου εμπορίου και της προστασίας των δημοσίων εσόδων. Ταυτόχρονα, στοχεύει στην αντιμετώπιση στρεβλώσεων και παραθύρων που εκμεταλλεύτηκαν οι ξένες πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου τις τελευταίες δεκαετίες.
Μεταξύ των θετικών συνεπειών που αναμένονται από την αλλαγή, περιλαμβάνονται η μείωση του αθέμιτου ανταγωνισμού από ξένες επιχειρήσεις, η ενίσχυση των δημοσίων εσόδων και η αποτροπή εισαγωγής ακατάλληλων προϊόντων που δεν πληρούν τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Επιπλέον, προσδοκώνται περιβαλλοντικά οφέλη από τον περιορισμό της παραγωγής και υπερκατανάλωσης προϊόντων αμφιβόλου ποιότητας και προέλευσης.
Ωστόσο, υπάρχουν και προκλήσεις: οι τελικές τιμές για τα «πολύ φθηνά» προϊόντα από τρίτες χώρες θα αυξηθούν λόγω δασμών και τελών διεκπεραίωσης, γεγονός που ενδέχεται να επηρεάσει τα χαμηλότερα εισοδήματα που αναζητούν οικονομικές λύσεις. Επιπλέον, ενδέχεται να προκύψουν καθυστερήσεις και γραφειοκρατία στα τελωνεία, καθώς και νέα κόστη για τις εταιρείες ταχυμεταφορών και ταχυδρομείων. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στον σχεδιασμό του «τέλους διαχείρισης» ανά πακέτο, που σύμφωνα με τις προτάσεις θα κυμαίνεται τουλάχιστον στα 1,5-2 ευρώ.
Το ECOFIN αποφάσισε να επιταχύνει το χρονοδιάγραμμα κατάργησης της απαλλαγής, επισπεύδοντας την εφαρμογή από το 2028 στις αρχές του 2026, με μεταβατική λύση που θα εντάσσει όλα τα δέματα σε τελωνειακές διαδικασίες. Από το 2028, προβλέπονται αυστηρότερα μέτρα και νέα πλατφόρμα για ηλεκτρονική εκκαθάριση αγορών από e-shops τρίτων χωρών. Τα κράτη-μέλη καλούνται να υποβάλουν προτάσεις υλοποίησης για έγκριση στο επόμενο ECOFIN, με στόχο μια νέα αρχιτεκτονική εισαγωγών μικροδεμάτων, ειδικά από Κίνα και άλλες τρίτες χώρες, ώστε να αποφευχθούν πρόσθετες καθυστερήσεις στα τελωνεία.
Για τον καταναλωτή, κάθε δέμα από τρίτη χώρα θα ελέγχεται για δασμούς ανεξαρτήτως αξίας, πέραν του ΦΠΑ που ήδη επιβάλλεται κατά την αγορά μέσω IOSS/checkout. Αυτό θα οδηγήσει σε υψηλότερες τελικές τιμές για τα φθηνά πακέτα. Επιπλέον, προβλέπεται ξεχωριστό «τέλος διεκπεραίωσης» περίπου 2 ευρώ ανά μικροδέμα, με το τελικό ποσό να οριστικοποιείται πολιτικά εντός του 2026.
Στο επίκεντρο των αλλαγών βρίσκονται πλατφόρμες όπως Temu, Shein, Trendyol, που βασίζονταν στο χαμηλό όριο απαλλαγής για να προσφέρουν εξαιρετικά χαμηλές τιμές και δωρεάν αποστολές. Το νέο πλαίσιο θα περιορίσει το πλεονέκτημά τους έναντι των ευρωπαϊκών λιανεμπόρων, ενδεχομένως αλλάζοντας και τις πολιτικές τους για δωρεάν αποστολή και επιστροφές.
Η μετάβαση σε πλήρη τελωνειακό έλεγχο ενδέχεται να προκαλέσει καθυστερήσεις και να αυξήσει τα λειτουργικά κόστη των πλατφορμών, απαιτώντας αναβάθμιση των τελωνειακών πληροφοριακών συστημάτων.
Για τα ελληνικά και ευρωπαϊκά e-shops, η αλλαγή δημιουργεί πιο ισότιμους όρους ανταγωνισμού, καθώς τα εισαγόμενα φθηνά πακέτα δεν θα διαφεύγουν πλέον δασμών. Η Ελλάδα, ως πύλη εισόδου κινεζικών προϊόντων στην ΕΕ, πρωτοστάτησε στην επίσπευση των μέτρων σε συνεργασία με τη Γαλλία, με στόχο την προάσπιση του θεμιτού ανταγωνισμού.
Η εκρηκτική αύξηση μικροδεμάτων από πλατφόρμες τρίτων χωρών έχει οδηγήσει σε απώλειες για τα κράτη-μέλη, λόγω υποτιμολογήσεων και καταστρατηγήσεων, πλήττοντας τα κρατικά έσοδα και το ευρωπαϊκό λιανεμπόριο.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδιώκει ισότιμους όρους, αυστηρότερο έλεγχο συμμόρφωσης και ασφάλειας προϊόντων, καθώς και αποθάρρυνση πρακτικών «fast fashion» που επιβαρύνουν το περιβάλλον και παρακάμπτουν τους ευρωπαϊκούς κανόνες.
Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τόνισε ότι «από εδώ και στο εξής, όλα τα δέματα θα περνούν από συνήθεις τελωνειακές διαδικασίες», διασφαλίζοντας «δίκαιο ανταγωνισμό και καλύτερη προστασία του καταναλωτή» με άμεσα μεταβατικά μέτρα στήριξης για τα κράτη-μέλη.
Όπως σημειώνει ο πρόεδρος της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ), Σταύρος Καφούνης, «η βασική 'ανορθογραφία' που πρέπει να αλλάξει άμεσα είναι ο κανονισμός de minimis».
Ο υπουργός Κυριάκος Πιερρακάκης δήλωσε ότι «η Ελλάδα στηρίζει πλήρως το μέτρο» και ζητά την εφαρμογή του από τις αρχές του 2026.
Σύμφωνα με αξιωματούχους της ΕΕ, μέχρι και τα δύο τρίτα των μικροδεμάτων δηλώνονται υποτιμολογημένα, πρόβλημα που θα αντιμετωπιστεί μόνο με την κατάργηση της εξαίρεσης και την αυστηρότερη επιβολή των κανόνων.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
