Περίπου 100.000 ηλιακοί θερμοσίφωνες κινδυνεύουν να μείνουν «στα χαρτιά», καθώς η καθυστέρηση στη διάθεση των vouchers του προγράμματος «Αλλάζω Θέρμανση και Θερμοσίφωνα» έχει προκαλέσει σοβαρά εμπόδια στην αγορά. Κατασκευαστές, έμποροι και εγκαταστάτες βρίσκονται σε αναμονή, προειδοποιώντας για τον κίνδυνο λουκέτων, ενώ τα νοικοκυριά συνεχίζουν να πληρώνουν υψηλούς λογαριασμούς ρεύματος, χάνοντας την ευκαιρία να εξοικονομήσουν έως και 500 ευρώ ετησίως.
Καθυστερήσεις στην πλατφόρμα και στα vouchers
Η διαδικασία παρουσίασε καθυστερήσεις από την πρώτη κιόλας φάση, όπως έχουμε αναδείξει στο παρελθόν. Αν και ο οδηγός του προγράμματος είχε εκδοθεί εγκαίρως, η πλατφόρμα για την υποβολή αιτήσεων άνοιξε με σημαντική καθυστέρηση και αντιμετώπισε σοβαρά τεχνικά προβλήματα.
Στη συνέχεια, άργησε και η έναρξη της πλατφόρμας για την έγκριση των προϊόντων και των επιχειρήσεων (κατασκευαστών, εμπόρων και εγκαταστατών), παρότι το 95% των προϊόντων ήταν ήδη γνωστά και εγκεκριμένα από προηγούμενα προγράμματα. Όπως επισημαίνει στο BD ο Εκτελεστικός Γραμματέας της Ένωσης Βιομηχανιών Ηλιακής Ενέργειας (ΕΒΗΕ), Χρήστος Κώνστας, τα προβλήματα αυτά θα είχαν αποφευχθεί εάν οι δύο πλατφόρμες «έτρεχαν» ταυτόχρονα.
Ως αποτέλεσμα αυτών των κωλυσιεργιών, οι εγκρίσεις ολοκληρώθηκαν το Σεπτέμβριο, καθυστερώντας ολόκληρο το χρονοδιάγραμμα, και ενώ η ολοκλήρωση της εξαργύρωσης των vouchers προβλεπόταν έως τις 23 Σεπτεμβρίου, οι επιταγές δεν έχουν δοθεί ακόμη στους δικαιούχους.
«Θα έπρεπε μέχρι τις 23 Σεπτεμβρίου να είχαν ολοκληρωθεί όλες αυτές οι εργασίες, να είχε βγει ο προσωρινός πίνακας δικαιούχων, ώστε να δινόταν και ένα περιθώριο δύο εβδομάδων για τυχόν ενστάσεις για να ακολουθήσει ο οριστικός πίνακας», επισημαίνει ο κ. Κώνστας.
Πρόσφατα το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανακοίνωσε παράταση για την εξαργύρωση των επιταγών έως τις 30 Απριλίου 2026 - μία παράταση που για τους λόγους που προαναφέρθηκαν κρίθηκε αναγκαία.
Ωστόσο, το βασικό πρόβλημα είναι η καθυστέρηση στη διάθεση των vouchers, καθώς όσο αυτά δεν εκδίδονται, δεν μπορεί να ξεκινήσει η διαδικασία αγοράς και εγκατάστασης των ηλιακών θερμοσιφώνων.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της αγοράς, αναμένεται να τοποθετηθούν περίπου 100.000 συστήματα ηλιακών θερμοσιφώνων, αριθμός που είναι αδύνατον να παραχθεί, να πωληθεί και να εγκατασταθεί μέσα σε λίγους μήνες. «Είναι τρελό να χρειάζεται ένας χρόνος για να στηθεί μια πλατφόρμα και να μας ζητάνε να παράξουμε και να εγκαταστήσουμε χιλιάδες ηλιακούς μέσα σε λίγους μήνες», σχολίασε ο Εκτελεστικός Γραμματέας της ΕΒΗΕ.
Πτώση πωλήσεων και κίνδυνος «λουκέτων»
Το 2024 αποδείχθηκε δύσκολη χρονιά για τον κλάδο, με πτώση πωλήσεων 15,7% στις δεξαμενές και 25,5% στους συλλέκτες στην εγχώρια αγορά. Ωστόσο, οι καθυστερήσεις στο πρόγραμμα «λαβώνουν» ακόμη περισσότερο την αγορά, με τις παραγωγικές εταιρείες και τους μικρομεσαίους εμπόρους να πλήττονται άμεσα.
Σύμφωνα, μάλιστα, με τον κ. Κώνστα, τα καταστήματα που εξειδικεύονται σε ηλιακά συστήματα έχουν υποστεί τη μεγαλύτερη ζημιά, καθώς δεν έχουν πουλήσει σχεδόν τίποτα εδώ και πάνω από έναν χρόνο.
Ωστόσο, πλήγμα υπάρχει και στους εγκαταστάτες, ειδικά σε μικρά συνεργεία και επαρχιακά καταστήματα, όπου ακόμη και λίγες εγκαταστάσεις τον χρόνο αποτελούν σημαντικό έσοδο.
Στα 500 ευρώ ετησίως η εξοικονόμηση για τα νοικοκυριά
Οι καθυστερήσεις στην υλοποίηση του προγράμματος δεν επηρεάζουν μόνο τις επιχειρήσεις αλλά και τα ίδια τα νοικοκυριά. Η εγκατάσταση ενός ηλιακού θερμοσίφωνα 160 λίτρων μπορεί να εξοικονομήσει έως 2.400 kWh ετησίως, ποσό που αντιστοιχεί σε περίπου 500 ευρώ τον χρόνο για κάθε νοικοκυριό, σύμφωνα με την ΕΒΗΕ. Έτσι, αν τοποθετηθούν 100.000 ηλιακοί θερμοσίφωνες, η συνολική ετήσια εξοικονόμηση θα αγγίξει τα 50 εκατ. ευρώ, επιστρέφοντας στην ελληνική οικονομία.
Σημαντικά, βέβαια, είναι και τα περιβαλλοντικά οφέλη, καθώς η εξοικονόμηση ενέργειας από έναν ηλιακό θερμοσίφωνα αντιστοιχεί στους ρύπους ενός αυτοκινήτου που διανύει 15.000 χλμ. τον χρόνο. Μάλιστα, η συνολική εξοικονόμηση σε βάθος 20ετίας εκτιμάται ότι μπορεί να ξεπεράσει τα 4,7 δισ. ευρώ στο εμπορικό ισοζύγιο.
Το στοίχημα της άμεσης έκδοσης των vouchers
Μπορεί η παράταση στην εξαργύρωση των vouchers να κρίθηκε αναγκαία, ωστόσο η επιτυχία του προγράμματος θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την ταχύτητα έκδοσης των επιταγών για την ομαλή έναρξη της διαδικασίας εγκατάστασης.
Η αγορά ζητά να δοθούν κατά προτεραιότητα οι επιταγές στους πρώτους 30.000-40.000 δικαιούχους, ώστε να ξεκινήσει σταδιακά η κίνηση και να μην δημιουργηθεί «μποτιλιάρισμα» στην παραγωγή και εγκατάσταση των συστημάτων.
Στα 114 εκατ. ευρώ η συνεισφορά στα δημόσια έσοδα
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2023 η συνολική συνεισφορά του κλάδου των Θερμικών Ηλιακών Συστημάτων (ΘΗΣ) σε όρους προστιθέμενης αξίας υπολογίζεται σε 307 εκατ. ευρώ, ενώ η συνεισφορά στο ΑΕΠ φτάνει τα 351 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία του ΙΟΒΕ, εκ των οποίων περίπου 114 εκατ. ευρώ αφορούν σε δημόσια έσοδα.
Παράλληλα, η παραγωγή και το χονδρικό εμπόριο αποτελούν το 84% του συνολικού τζίρου του κλάδου, ενώ 8.645 θέσεις εργασίας στηρίζονται άμεσα σε αυτόν.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
