Στην διαστημική εποχή περνάει η Ελλάδα και αυτό που κάποτε φαινόταν σαν αστείο γίνεται πλέον πραγματικότητα, με τα όρια να είναι πλέον… πέρα από τον ουρανό.
Η χώρα μας έχει μπει στην κούρσα του διαστήματος έχοντας ήδη εκτοξεύσει τον πρώτο της μικροδορυφόρο, και με ένα ντόμινο δράσεων και πρωτοβουλιών θέλει να αποδείξει ότι μπορεί να διεκδικήσει το δικό της μερίδιο από την πίτα του μέλλοντος.
Μέχρι πρόσφατα οι σχετικές πρωτοβουλίες κινούνταν «χαμηλά», χωρίς μεγάλη δημοσιότητα, σήμερα όμως εξελίσσονται σε οργανωμένη στρατηγική με ξεκάθαρους στόχους.
Σχεδιασμός, χρηματοδότηση και συνεργασίες συγκροτούν ένα σχέδιο που φιλοδοξεί να φέρει τη χώρα στην αιχμή της ευρωπαϊκής –και διεθνούς– διαστημικής βιομηχανίας.
Βασικός πυλώνας του ελληνικού σχεδίου για την κατάκτηση του διαστήματος αποτελεί το εθνικό πρόγραμμα μικροδορυφόρων. Το έργο ύψους 200 εκατ. ευρώ που χρηματοδοτήθηκε από το Ταμείο Ανάκαμψης και έτρεψε με ταχύτατους ρυθμούς από το υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης, έδωσε το έναυσμα.
Η Ελλάδα καθ’ όλη τη διάρκεια του 2026 θα πραγματοποιεί μία εκτόξευση δορυφόρου τον μήνα. Όπως έχουν σημειώσει στελέχη της αγοράς κάθε ένα ευρώ, που επενδύεται στο πρόγραμμα των μικροδορυφόρων, επιστρέφει στην οικονομία προστιθέμενη αξία επτά ευρώ.
Η Πολιτική Προστασία, οικονομία, ακόμα και η εθνική ασφάλεια ενισχύονται από την διαστημική παρουσία της χώρας, ενώ την ίδια στιγμή το οικοσύστημα τεχνολογίας που έχει δημιουργηθεί αναμένεται να αναπτυχθεί περαιτέρω.
Παράλληλα η Ελλάδα στοχεύει σε συνεργασίες με ισχυρούς διεθνείς παίκτες όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα που έχουν επενδύσει ήδη 10 δις. δολάρια στη διαστημική τεχνολογία.
Προ μηνών στη διάρκεια του συνεδρίου Space Tech που είχε πραγματοποιηθεί στην Αθήνα ο Πρέσβης των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (ΗΑΕ) στην Ελλάδα, Dr. Ali Obaid Al Dhaheri ανέφερε χαρακτηριστικά: «Sky is the limit» για τη συνεργασία με τη χώρα μας σημειώνοντας ότι «η Ελλάδα και τα ΗΑΕ μοιράζονται κοινό όραμα για ανάπτυξη και ειρηνική αξιοποίηση του Διαστήματος»,
Το διαστημικό πρόγραμμα μικροδορυφόρων που έκανε την εκκίνηση
Το Διαστημικό Πρόγραμμα της χώρας σχεδιάστηκε από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και το Ελληνικό Κέντρο Διαστήματος στοχεύοντας στην ενίσχυση της «ομπρέλας προστασίας» που δημιουργείται για την προστασία των πολιτών και της εθνικής περιουσίας. Το έργο συνολικής αξίας 200 εκατ. ευρώ χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και περιλαμβάνει την εκτόξευση 13 μικροδορυφόρων.
Οι μικροδορυφόροι θα προσφέρουν δεδομένα για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών, μέσω της ανάπτυξης Θερμικών Μικροδορυφόρων και Ραντάρ Μικροδορυφόρων. Θα δίνουν τρομερές δυνατότητες στην παρακολούθηση και την αντιμετώπιση δασικών πυρκαγιών, πλημμυρών και άλλων φυσικών καταστροφών, καθώς θα παρέχουν δεδομένα όλο το 24ωρο.
Παράλληλα θα παρέχουν και δεδομένα στις αρμόδιες αρχές, για την καλύτερη αντιμετώπιση κρίσεων ή και πολλαπλών κρίσεων, κάτι που θα βελτιώσει δραστικά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων.
Το επόμενο βήμα αναμένεται να είναι η δημιουργία ενός Κέντρου Διαστημικής Τεχνολογίας (space hub) που θα προσελκύσει τους ενδιαφερόμενους γύρω από τη διαστημική τεχνολογία και πλήθος επενδύσεων.
Παράλληλα θα συγκεντρώσει και τις εταιρείες που συμμετέχουν στα έργα για τους ελληνικούς μικροδορυφόρους, με στόχο να αναπτυχθούν περαιτέρω συνέργειες και δράσεις και να αυξήσουν το αποτύπωμά τους στη χώρα μας.
Στόχος είναι στη συνέχεια να αναπτυχθούν γραφεία και μονάδες παραγωγής, με την κυβέρνηση να σχεδιάζει να δημιουργηθεί ένας χώρος είτε σε ένα κτίριο, είτε σε ένα campus όπου θα στεγάζονται όλες οι εταιρείες που ασχολούνται με τη διαστημική τεχνολογία στη χώρα, οι εταιρείες που θα βρίσκονται στον κυβερνητικό κόμβο των μικροδορυφόρων, ο ΕΛΚΕΔ και όλες οι startup που κάνουν space tech.
Εντατικοποίηση της χρήσης δορυφόρων
Στις 23 Ιουνίου εκτοξεύτηκε στο διάστημα ο πρώτος ελληνικός δορυφόρος στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος Μικροδορυφόρων γράφοντας ιστορία. Ο 7 κιλών δορυφόρος DUTHSat-2 σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε από επιστημονική ομάδα του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, σε συνεργασία με ελληνικές εταιρείες.
Στόχος αυτού του έργου είναι η ενίσχυση των δυνατοτήτων της χώρας στον τομέα της παρατήρησης Γης και της ασφαλούς διαστημικής επικοινωνίας.
Πιο συγκεκριμένα, το DUTHSat-2 θα παρέχει εικόνες και μετρήσεις, που θα χρησιμοποιηθούν για την παροχή πληροφοριών σχετικά με την υγρασία του εδάφους, καθώς και για τη ρύπανση της θάλασσας.
Την ίδια στιγμή τα δορυφορικά συστήματα μπαίνουν όλο και περισσότερο στην ελληνική πραγματικότητα, με την ΑΑΔΕ να στοχεύει στη χρήση δορυφόρων για δυνατότητα υποστήριξης του γεωεντοπισμού κάθε οντότητας του Φορολογικού Μητρώου με προσδιορισμό της έδρας ή/και της εγκατάστασης ή/και της κατοικίας βάσει των πλέον λεπτομερών γεωχωρικών δεδομένων που διαθέτει η Δημόσια Διοίκηση, στα πλαίσια του νέου Taxis.
Υπενθυμίζουμε επίσης ότι η χώρα μας αποτελεί και μια από τις δύο έδρες του προγράμματος ασφαλών δορυφορικών τηλεπικοινωνιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης GOVSATCOM.
Το GOVSATCOM HUB θα αποτελεί τον κόμβο διαχείρισης και παροχής ασφαλών δορυφορικών επικοινωνιών για κρίσιμες υποδομές όλων των κρατών – μελών της ΕΕ χωρίς καμία δυνατότητα παρεμβολής από τρίτες χώρες ή άλλες εξωτερικές απειλές.
Πρόκειται για ένα έργο που ενισχύει τη γεωπολιτική θέση της χώρας μας και την αναδεικνύει σε κομβικό παίκτη στην αρχιτεκτονική ασφαλείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η φιλοξενία του GOVSATCOM HUB τοποθετεί την Ελλάδα στο επίκεντρο των ευρωπαϊκών εξελίξεων στους τομείς της καινοτομίας και της ασφάλειας. Συγχρόνως θα προσελκύσει σημαντικές επενδύσεις και εξειδικευμένο προσωπικό στον τομέα της διαστημικής τεχνολογίας, ενισχύοντας και το εγχώριο οικοσύστημα.
Το διάστημα στην ελληνική αμυντική τεχνολογία
Με το διάστημα να αποτελεί την πέμπτη επιχειρησιακή διάσταση, δίπλα στη στεριά, τη θάλασσα, τον αέρα και τον κυβερνοχώρο, η χώρα μας, εισέρχεται δυναμικά στη νέα εποχή της αμυντικής τεχνολογίας με την ανάπτυξη ενός πλήρως εγχώριου δορυφόρου τύπου ISR (Intelligence, Surveillance, Reconnaissance), βασισμένου σε τεχνολογία SAR (Synthetic Aperture Radar).
Το έργο, ύψους 25 εκατ. ευρώ, προκηρύχθηκε από το Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας (ΕΛΚΑΚ) και φιλοδοξεί να αποτελέσει θεμέλιο για την εθνική αυτονομία στον χώρο της διαστημικής άμυνας.
Ο νέος δορυφόρος θα παρέχει συνεχή παρακολούθηση κρίσιμων περιοχών, ανεξαρτήτως φωτός ή καιρικών συνθηκών, προσφέροντας στις Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας ένα στρατηγικό πλεονέκτημα.
Η διαδικασία υποβολής προτάσεων θα ολοκληρωθεί στις 30 Σεπτεμβρίου, με την ανάδοχο εταιρεία να αναλαμβάνει πλήρη ευθύνη για κάθε στάδιο – από την έρευνα και την παραγωγή, έως την εκτόξευση και τη διαρκή τεχνική υποστήριξη.
Η υλοποίηση του δορυφορικού συστήματος θα πραγματοποιηθεί αποκλειστικά στην Ελλάδα, με την εγχώρια κατασκευή να μην έχει μόνο τεχνική αξία, αλλά και γεωπολιτική σημασία, καθώς αναδεικνύει τη χώρα σε αξιόπιστο παίκτη στον χώρο της αμυντικής τεχνολογίας και παράλληλα τροφοδοτεί την ελληνική διαστημική βιομηχανία με νέες δυνατότητες.
Η επιλεγμένη τροχιά του δορυφόρου θα επιτρέπει συχνές επανεπισκέψεις στις περιοχές ενδιαφέροντος, ενώ θα υπάρχει πλήρης διαλειτουργικότητα με άλλα διεθνή δορυφορικά δίκτυα, μεγιστοποιώντας την αξία των συλλεγόμενων δεδομένων.
Πέρα από τον καθαρά αμυντικό χαρακτήρα, το έργο περιλαμβάνει σχέδιο εμπορικής αξιοποίησης τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Η διασύνδεση με παγκόσμιο δίκτυο επίγειων σταθμών θα εγγυάται αδιάλειπτη επικοινωνία, ενώ η ευρεία γκάμα εφαρμογών αναμένεται να δημιουργήσει αξία και στην πολιτική και οικονομική σφαίρα.
Το ελληνικό οικοσύστημα που βγαίνει κερδισμένο
Το οικοσύστημα του Space Tech ξεκίνησε να δημιουργείται στην Ελλάδα τα τελευταία 20 χρόνια, παραμένοντας ωστόσο κάτω από τα ραντάρ του ενδιαφέροντος.
Πλέον υπάρχουν 25 ελληνικές startups που δραστηριοποιούνται στη διαστημική τεχνολογία, με την θερμοκοιτίδα ESA BIC Greece να λειτουργεί ως κεντρικός κόμβος, ενισχύοντας τις startups ώστε να περάσουν από την ανάπτυξη επιμέρους εξαρτημάτων στην κατασκευή ολοκληρωμένων δορυφορικών λύσεων.
Ήδη το ελληνικό οικοσύστημα διαστημικής βιομηχανίας έχει αρχίσει να προσελκύει ιδιώτες επενδυτές, VCs του εξωτερικού και business angels που βλέπουν ευκαιρίες στη χώρα μας. Επόμενος στόχος όπως σημειώνουν στελέχη της αγοράς είναι η δημιουργία ελληνικών success stories.
Στόχος αποτελεί επίσης και το να περάσει η χώρα μας από το στάδιο της παραγωγής μικρών υποσυστημάτων στην κατασκευή ολοκληρωμένων δορυφορικών συστημάτων. Μια τέτοια αλλαγή θα μπορούσε να φέρει σημαντικά οικονομικά οφέλη, αλλά και ενίσχυση της γεωπολιτικής επιρροής της χώρας μας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Prisma Electronics που κατασκεύασε τον πρώτο ελληνικό νανοδορυφόρο. Ο MICE-1 (Marine Identification and Communications CubEsat) ξεκίνησε σαν project το 2023 από την εταιρεία.
Έχει σχεδιαστεί για να προσδώσει μοναδικές λειτουργικότητες στο σύστημα LAROS, το ολοκληρωμένο σύστημα τηλεπαρακολούθησης της αποδοτικής λειτουργίας πλοίων που έχει αναπτύξει η Prisma Electronics και λειτουργεί σήμερα σε πολλές εκατοντάδες πλοία.
Η τεχνολογία του νανοδορυφόρου επιτρέπει ανταλλαγή δεδομένων σε πραγματικό χρόνο με κέντρα επιχειρήσεων με στόχο έγκαιρη πρόβλεψη βλαβών, τον εντοπισμό δυσλειτουργιών, τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας και τη ουσιαστική μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος μέσω εξειδικευμένης ανάλυσης λειτουργικών δεδομένων.
Η εκτόξευση του MICE-1 έχει προγραμματιστεί για τα μέσα Νοεμβρίου 2025, σε συνεργασία με τις SpaceX και Exolaunch, μέσω πυραύλου της SpaceX από τη βάση Vanderberg στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ. Πρόκειται για το πρώτο βήμα της Prisma Electronics σε μια φιλόδοξη στρατηγική ανάπτυξης ενός σμήνους μικρών δορυφόρων (constellation), που θα παρέχει προηγμένες υπηρεσίες στη ναυτιλία παγκοσμίως.
Ωστόσο για να συνεχιστεί η δυναμική πορεία της χώρας, απαραίτητες είναι οι επενδύσεις, ενώ απαιτείται να αποκτήσει η Ελλάδα πιο ενεργό ρόλο στις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος. Βασικός πυλώνας για να ενισχυθεί η θέση της χώρας μας την επόμενη δεκαετία στη διαστημική τεχνολογία πρόκειται να αποτελέσει επίσης η δημιουργία υποδομών, όπως ένα κέντρο Data Fusion για τη ναυτιλία και ένα Deep Tech Maritime Lab, που θα δώσουν τεχνολογικό προβάδισμα με διεθνή απήχηση.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
