Αυξάνεται το επενδυτικό ρίσκο της χώρας για τους ξένους επενδυτές μετά την απόφαση του ΣτΕ σχετικά με τον νέο οικοδομικό κανονισμό (ΝΟΚ) και ήδη σημειώνονται οι πρώτες ακυρώσεις επενδύσεων σε κατοικίες από επενδυτές του εξωτερικού.
Παράγοντες της αγοράς τονίζουν στο Business Daily ότι το νέο κύμα αβεβαιότητας που προκαλεί η θέση του ανώτατου δικαστηρίου προκαλεί σύγχυση σε μια αγορά που μέχρι πρότινος προσέφερε διαφάνεια και ισχυρές αποδόσεις.
«Έχω έναν ισχυρό επενδυτή από το Λίβανο που τώρα λέει "ποτέ πια Ελλάδα". Περιμένει να τακτοποιηθεί αυτό το θέμα στην επένδυση που έχει κάνει εδώ και ακυρώνει όλα τα άλλα σχέδιά του για την ελληνική αγορά. Δεν είναι μόνο αυτός, έχω κι άλλους επενδυτές, συγκεκριμένα από τη Μέση Ανατολή, που παίρνουν την ίδια θέση», τόνιζαν κύκλοι της αγοράς στο περιθώριο του συνεδρίου ακινήτων RED που πραγματοποιήθηκε χθες.
Ο αντίκτυπος της περυσινής απόφασης έχει φέρει την αγορά οικοδομής στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον Ιανουάριο δείχνουν μείωση στον αριθμό των οικοδομικών αδειών κατά 37% στην επιφάνεια και κατά 38,2% στον όγκο, σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2024.
Πρόκειται για μια αρνητική τάση που εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί για τους επόμενους μήνες τουλάχιστον, τη στιγμή που η ζήτηση για κατοικίες παραμένει πολύ ισχυρή.
Υπενθυμίζεται ότι η περσινή απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου, που κρίνει αντισυνταγματικά τα κίνητρα για τον νέο ΝΟΚ που δίνουν μπόνους στις δομήσιμες επιφάνειες, προκαλεί μεγάλη σύγχυση -και αγανάκτηση- στην αγορά.
Ένα σημαντικό στοιχείο της απόφασης βρίσκεται στο γεγονός ότι όσοι είναι στο στάδιο της υλοποίησης και έχουν ξεκινήσει τις εργασίες τους μπορούν να προχωρήσουν κανονικά. Στον αντίποδα βρίσκονται οι κατασκευαστές που δεν πρόλαβαν να ξεκινήσουν και τώρα πρέπει να αλλάξουν σχέδια.
Το άγνωστο στοιχείο της εξίσωσης είναι το τι ακριβώς σηματοδοτεί την έναρξη εργασιών ώστε να μπορεί ο επενδυτής να προχωρήσει με το έργο του.
Ο Γιάννης Δεληκανάκης, Founding Partner της Southrock Asset Management, ανέφερε ότι μετά την δικαστική απόφαση «τα μηνύματα που λαμβάνουμε εμείς τουλάχιστον από ξένους επενδυτές είναι πάρα πολύ αρνητικά».
«Γυρνάμε ξανά σε μια αναξιοπιστία της χώρας», τόνισε ο κ. Δεληκανάκης σε συνέδριο.
Από την πλευρά του, ο Φώτης Γιόφτσιος, CEO & Αντιπρόεδρος της Ten Brinke Hellas που ανήκει στην ολλανδική πολυεθνική, σημείωσε ότι δημιουργείται μια πίεση σε όλους τους επενδυτές στον κλάδο.
«Με αυτή την απόφαση δυστυχώς φέραμε στην επιφάνεια την ανασφάλεια μετά από όλη αυτή η προσπάθεια να ανακτήσουμε την εμπιστοσύνη και αξιοπιστία που είχε χαθεί μέσα στην οικονομική κρίση. Και τώρα που μιλάμε, κανένας μας δεν μπορεί να πει τι ισχύει και τι δεν ισχύει» πρόσθεσε ο κ. Γιόφτσιος, που εκτίμησε ότι η πολιτεία θα κληθεί να πληρώσει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ σε αποζημιώσεις επενδυτών του κλάδου.
Νομοθετική ρύθμιση
Σε μια προσπάθεια να ενεργοποιήσει την οικοδομική δραστηριότητα το υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος ετοιμάζει να καταθέσει στη Βουλή την ερχόμενη εβδομάδα νομοθετική ρύθμιση.
Συγκεκριμένα, η ρύθμιση στοχεύει να δημιουργήσει έναν προστατευτικό πυρήνα αδειών για όσους έχουν εξασφαλίσει έναρξη εργασιών μέχρι τις 11 Δεκεμβρίου, οι οποίοι έχουν το δικαίωμα να χτίσουν με βάση τα κίνητρα του ΝΟΚ.
Από την άλλη, θα χορηγείται κατά προτεραιότητα άμεση αναθεώρηση οικοδομικών αδειών για όσους δεν έκαναν έναρξη εργασιών μέχρι την 11η Δεκεμβρίου, καθώς και επιστροφή όλων των φόρων, παραβόλων και εισφορών που έχουν καταβάλει για τα πρόσθετα τετραγωνικά που προβλέπει η οικοδομική τους άδεια.
Στελέχη της αγοράς κάνουν λόγο για ένα ημίμετρο που δεν λύνει ουσιαστικά κανένα πρόβλημα. Επισημαίνουν ότι μπορεί να επιστραφούν κάποια χρήματα από το Δημόσιο μετά από χρονοβόρες διαδικασίες, όχι όμως για σημαντικά ποσά που δαπανήθηκαν για μελέτες.
Οι πιο ψύχραιμες φωνές μιλούν για «σκόνη που θα κατακαθίσει», ωστόσο υπενθυμίζουν τη μεγάλη δυσαρέσκεια των επενδυτών.
Επίσης, από το ΥΠΕΝ θεσπίζεται η έννοια του περιβαλλοντικού ισοδύναμου που θα καταβάλλεται εν είδει οικονομικού αντιτίμου από τους κατόχους αδειών προκειμένου να αντισταθμιστεί η περιβαλλοντική ζημιά που προκύπτει λόγω των μπόνους του ΝΟΚ.