Τον δρόμο για το Ελεγκτικό Συνέδριο θα πάρει μέσα στις επόμενες εβδομάδες η σύμβαση παραχώρησης του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης, βάζοντας στην τελική ευθεία μια διαγωνιστική διαδικασία που κρατάει από το καλοκαίρι του 2018. Με το «τριπλό» έργο, συνολικού μήκους 224,3 χλμ. από την Κίσσαμο Χανίων ως τον Άγιο Νικόλαο, να έχει αντιμετωπίσει από άκρη σ’ άκρη όλες τις παθογένειες που ταλανίζουν τα έργα στη χώρα, μένουν τρία σημαντικά βήματα για να μπουν οι μπουλντόζες.
Εφόσον με την ολοκλήρωση του προσυμβατικού ελέγχου από το Ελεγκτικό Συνέδριο ανάψει το «πράσινο φως» για τις υπογραφές με την ανάδοχο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, η σύμβαση παραχώρησης θα πρέπει να κυρωθεί από τη Βουλή. Παράλληλα, θα «τρέχουν» από τις υπηρεσίες του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών δύο διαδικασίες.
Η πρώτη αφορά στην υλοποίηση των απαιτούμενων απαλλοτριώσεων, ώστε να παραδοθούν εγκαίρως στον παραχωρησιούχο οι χώροι όπου θα στηθούν τα εργοτάξια. Αυτό έχει αποδειχθεί σήμερα το μεγαλύτερο στοίχημα, αφού έχει ήδη καθυστερήσει την πρόοδο στα συμβασιοποιημένα εδώ και δύο χρόνια τμήματα του ΒΟΑΚ, το δημόσιο έργο «Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος» και το ΣΔΙΤ «Χερσόνησος – Νεάπολη».
Δεύτερον, πρέπει να διασφαλιστεί η έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το ευρωπαϊκό μέρος της χρηματοδότησης του μεγάλου έργου παραχώρησης, συνολικού προϋπολογισμού 1,8 δισ. ευρώ. Υπενθυμίζεται για το τμήμα της παραχώρησης, συνολικού μήκους 187 χλμ. με την προαίρεση, έχουν ενταχθεί 200 εκατ. ευρώ στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ενώ η αιτηθείσα συμμετοχή του δημοσίου κατά την περίοδο μελέτης – κατασκευής ανέρχεται συνολικά σε 693 εκατ. ευρώ.
Δαιδαλώδεις οι συμφωνίες χρηματοδότησης
Στο πλαίσιο της απόφασης ανάδειξης της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ως αναδόχου για τη μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση, λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση του ΒΟΑΚ, τμήμα «Χανιά – Ηράκλειο», εγκρίθηκε και η υπογραφή συνολικά 22 αρχικών δανειακών συμβάσεων του έργου. Σημειώνεται ότι, βάσει της διακήρυξης του διαγωνισμού, αυτές δεν μπορούν να υπογραφούν από τον ανάδοχο χωρίς την έγγραφη συναίνεση της αναθέτουσας αρχής.
Πρόκειται, αρχικά, για το πρόγραμμα κοινού εξασφαλισμένου ομολογιακού δανείου για ποσό έως 1.301.000.000 ευρώ. Στη μακρά λίστα περιλαμβάνονται η συμφωνία δανειστών, οι τέσσερις κύριες συμβάσεις αντιστάθμισης επιτοκίων του παραχωρησιούχου με τις συστημικές τράπεζες (Εθνική Τράπεζα, Alpha Bank, Eurobank, Τράπεζα Πειραιώς), καθώς και μια σειρά συμβάσεων ενεχύρου-εκχώρησης απαιτήσεων από συμβάσεις, τραπεζικούς λογαριασμούς, περιουσιακά στοιχεία, μετοχές, δευτερογενή δάνεια κ.ά. μεταξύ παραχωρησιούχου και εκπροσώπου των ομολογιούχων.
Ο σκόπελος του ΣτΕ και η τύχη του μεγάλου ΒΟΑΚ ως τη Σητεία
Πάντως, το μεγάλο όραμα του ΒΟΑΚ που θα ενώνει το δυτικό με το ανατολικό άκρο του νησιού έχει να περάσει ακόμα αρκετά εμπόδια. Το πρώτο είναι η συζήτηση στο ΣτΕ των προσφυγών των δήμων Ηρακλείου και Μαλεβιζίου, που έχει μετατεθεί για τις 2 Απριλίου 2025. Οι δύο δημοτικές αρχές ζητούν σημαντικές αλλαγές στον σχεδιασμό του άξονα, προκειμένου να μην αποκοπούν περιοχές των δύο πόλεων από το πέρασμα του αυτοκινητόδρομου με τη δημιουργία cut and covers, καθώς και να ενισχυθούν τα αντιπλημμυρικά έργα.
Πρόσφατα, ο δήμαρχος Μαλεβιζίου, Μενέλαος Μποκέας, απέκλεισε απόσυρση της προσφυγής στο ΣτΕ, εάν δεν υπάρξουν έγγραφες δεσμεύσεις. Διευκρίνισε, μάλιστα, πως έχει ανοίξει δίαυλος επικοινωνίας με το αρμόδιο υπουργείο, αλλά μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν ούτε προφορικές δεσμεύσεις.
Όσο για το πάγιο αίτημα κατοίκων και φορέων της Ανατολικής Κρήτης, να φτάσει ο ΒΟΑΚ ως τη Σητεία, αυτό είναι ακόμη μακρινό όνειρο. Πέραν του ότι δεν προβλέπεται η δημιουργία αυτοκινητόδρομου, καθώς δεν δικαιολογείται αυτό από τον κυκλοφοριακό φόρτο, ώστε να επιτύχει και ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, οι μελέτες προχωρούν πολύ αργά.
Παρότι η αρμοδιότητα των μελετών για τη βελτίωση, διαπλάτυνση ή και αλλαγή χάραξης όπου χρειαστεί, έχει ανατεθεί από το 2009 στη Διεύθυνση Οδικών Υποδομών του υπουργείου, οι εκκρεμότητες είναι αρκετές. Ειδικότερα, από τον Άγιο Νικόλαο ως τη Σητεία, τα δύο ακριανά τμήματα, έκαστο 10 χλμ. περίπου, έχουν ήδη κατασκευαστεί. Στο τελευταίο, εκκρεμεί σύμβαση για τη μελέτη αποκατάστασης φέρουσας ικανότητας της γέφυρας Χαμεζίου.
Στο τμήμα Καλό Χωριό – Γέφυρα Φρουζή για το οποίο υπάρχουν εγκεκριμένοι περιβαλλοντικοί όροι που ήγουν στις 18/3/2026, σύμφωνα με απάντηση στον κοινοβουλευτικό έλεγχο, έχουν εγκριθεί ο λειτουργικός και γεωμετρικός σχεδιασμός. Υπό έγκριση τελούν οι μελέτες του κατασκευαστικού σχεδιασμού (οριστική γεωλογική μελέτη, γεωτεχνικές μελέτες, προμελέτες τεχνικών έργων, α’ στάδιο μελέτης υπογείου έργου). Θα ακολουθήσει η έγκριση των οριστικών μελετών οδικών έργων και αποχέτευσης – αποστράγγισης που έχουν ήδη υποβληθεί. Με την έγκριση των παραπάνω, θα προωθηθεί προς έγκριση στην αρμόδια υπηρεσία η σχετική μελέτη κτηματολογίου.
Για το τμήμα Καβούσι – Αυχένας Αγκαθιάς, που επίσης έχει εγκεκριμένο λειτουργικό και γεωμετρικό σχεδιασμό, καθώς και περιβαλλοντικούς όρους ως τις 18/12/2030. Η σχετική μελέτη έχει σπάσει σε τέσσερα υποτμήματα, λόγω του περιορισμένου οικονομικού συμβατικού αντικειμένου, για τα οποία προβλέπεται διαφορετικό επίπεδο ωρίμανσης. Ειδικότερα, για τα πρώτα δύο τμήματα, μήκους 5,5 χλμ. και 4,9 χλμ., προβλέπεται η εκπόνηση μελετών στο στάδιο του κατασκευαστικού σχεδιασμού. Έχουν ήδη εκπονηθεί οι οριστικές μελέτες οδοποιίας, ενώ για το πρώτο και η οριστική μελέτη υδραυλικών έργων.
Τα επόμενα 6,8 χλμ. του εν λόγω τμήματος περιλαμβάνει μεγάλα τεχνικά, ήτοι τρεις σήραγγες, μήκους 2,2, 0,3 και 0,44 χλμ. αντίστοιχα, και δύο μεγάλες γέφυρες. Σε αυτά, πρόκειται να εκπονηθούν οι μελέτες της προκαταρκτικής επεξεργασίας τεχνικών. Για το τελευταίο υποτμήμα 3,6 χλμ., προβλέπονται οι μελέτες του σταδίου κατασκευαστικού σχεδιασμού, ενώ έχουν υποβληθεί οι οριστικές μελέτες οδοποιίας και υδραυλικών έργων.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
