Το υπουργείο Πολιτισμού, στο πλαίσιο της συνολικής αισθητικής και λειτουργικής αναβάθμισης των αρχαιολογικών χώρων, προχωρά στην αποκατάσταση των σωζόμενων τμημάτων των λιθόστρωτων διαδρομών και στη δημιουργία νέου δικτύου περιήγησης, προκειμένου να διευκολυνθεί η κίνηση των επισκεπτών στο εσωτερικό του Κάστρου Ζακύνθου.
Όπως αναφέρει ανακοίνωση του ΥΠΠΟ, η μελέτη, που εγκρίθηκε από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, στοχεύει στην ανάδειξη του μνημειακού αποθέματος του χώρου, την ολοκλήρωση του έργου αποκατάστασης των μνημείων, που εκτελείται από τη Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων, καθώς και στην καθολική προσβασιμότητα για άτομα με αναπηρία και γενικά εμποδιζόμενα άτομα.
Για τις χαράξεις των διαδρομών ακολουθείται η ισχύουσα νομοθεσία για υπαίθριους κοινόχρηστους χώρους, με τις επιτρεπόμενες κλίσεις. Σε σημεία όπου το ανάγλυφο του εδάφους δεν το επιτρέπει, προβλέπεται η εγκατάσταση αναβατορίων.
Με αυτόν τον τρόπο, διασφαλίζεται η πρόσβαση σε σχεδόν όλα τα μνημεία, τις πλατείες, τους χώρους εκδηλώσεων και το αναψυκτήριο, το οποίο βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο του χώρου.
Όπως δήλωσε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη: «Το υπουργείο Πολιτισμού προχωρά στη βελτίωση και επέκταση των διαδρομών περιήγησης του αρχαιολογικού χώρου του Κάστρου Ζακύνθου, ενός εμβληματικού τοπόσημου, το οποίο προσελκύει μεγάλο αριθμό επισκεπτών, ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες. Το Ενετικό Κάστρο της Ζακύνθου βρίσκεται στην κορυφή του λόφου Μπόχαλη, σε υψόμετρο 145 μ., πάνω από τη σημερινή πρωτεύουσα του νησιού.
Καλύπτει περίπου 5.000 στρέμματα και αποτέλεσε το διοικητικό κέντρο του νησιού κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας, φιλοξενώντας την έδρα του Βενετού προβλεπτή, αξιωματούχων και του Συμβουλίου των Ευγενών.
Στόχος μας είναι να αναδείξουμε το μνημειακό απόθεμα στο εσωτερικό του Κάστρου, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα την καθολική και απρόσκοπτη πρόσβαση για όλους τους επισκέπτες, των ατόμων με αναπηρία και γενικά των εμποδιζόμενων.
Η δημιουργία νέου δικτύου διαδρομών επιτρέπει την καλύτερη γνωριμία με το Κάστρο, επιμηκύνει τον χρόνο παραμονής των επισκεπτών και αναβαθμίζει συνολικά την εμπειρία της επίσκεψης.
Με τις παρεμβάσεις αυτές, ενισχύουμε την ελκυστικότητα του Κάστρου Ζακύνθου ως πολιτιστικού προορισμού, δίνοντας ταυτόχρονα ώθηση στο τουριστικό προϊόν της Ζακύνθου και της ευρύτερης περιοχής».
Ανασκαφές έχουν φέρει στο φως κατάλοιπα διαφόρων περιόδων, από την αρχαιότητα έως την Αγγλοκρατία, τεκμηριώνοντας ότι στη θέση υπήρχε η ακρόπολη Ψωφίς, ήδη από τον 5ο αι. πΧ. Κατά την Ενετοκρατία, το κάστρο αποτέλεσε ισχυρό στρατηγικό οχυρό, ιδιαίτερα μετά την πτώση Ναυαρίνου, Μεθώνης και Κορώνης (1500).
Οι Βενετοί επένδυσαν σημαντικούς πόρους για την ενίσχυση του οχυρωματικού περιβόλου και την αποκατάσταση των δημοσίων κτιρίων, όπως οι σιταποθήκες, πυριτιδαποθήκες, διοικητήρια και στρατιωτικές εγκαταστάσεις.
Στους αιώνες, ισχυροί σεισμοί (1513, 1521, 1554, και κυρίως, του 1953) κατέστρεψαν τμήματα των τειχών και κτιρίων, οδηγώντας σταδιακά στην ερήμωση του κάστρου.
Σήμερα, το Κάστρο Ζακύνθου αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μνημεία του Ιονίου, συνδυάζοντας μοναδική ιστορική σημασία με εντυπωσιακή θέα στην πόλη και τη θάλασσα.