Το δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδας εκτείνεται πέρα από τα στατιστικά στοιχεία, επηρεάζοντας απτά την καθημερινότητα: άδεια σχολεία, λιγότερες οικογένειες και ερήμωση της υπαίθρου.
Με τις κοινωνίες να γηράσκουν σταδιακά και χωρίς επαρκή ανανέωση, η εξέλιξη αυτή θέτει πιεστικές προκλήσεις για τη βιωσιμότητα ολόκληρων περιοχών—ιδιαίτερα των νησιωτικών και ακριτικών, όπως αναδείχθηκε πρόσφατα σε ημερίδες του Ελληνικού Διαδημοτικού Δικτύου Υγειών Πόλεων (ΕΔΔΥΠΠΥ), σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής και τους Δήμους Λήμνου και Αγίου Ευστρατίου.
Δραματικές διαπιστώσεις για την πληθυσμιακή συρρίκνωση στα νησιά
Στα επιμέρους στοιχεία που παρουσιάστηκαν, καταγράφηκαν ανησυχητικά δεδομένα: Στον Άγιο Ευστράτιο, το νηπιαγωγείο παραμένει κλειστό εδώ και τρία χρόνια, με μόλις δύο μαθητές στο δημοτικό σχολείο και 14 στο γυμνάσιο και λύκειο, ενώ οι κάτοικοι κάτω των 35 ετών μετριούνται στα δάχτυλα. Στη Λήμνο, το 2024 καταγράφηκαν περίπου 100 γεννήσεις, με τους θανάτους να υπερβαίνουν κατά πολύ τον αριθμό των γεννήσεων.
Οι ημερίδες τελούσαν υπό την αιγίδα του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, του Ιατρικού Συλλόγου Λήμνου και της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου.
Η δήμαρχος Λήμνου, Ελεονώρα Γεώργα, χαρακτήρισε το ζήτημα ως “ωρολογιακή βόμβα” για τα νησιά, τονίζοντας πως η μείωση γεννήσεων, η γήρανση του πληθυσμού και η μετανάστευση των νέων σε αστικά κέντρα εδράζονται εν μέρει στη δυσκολία πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας, με την αναπαραγωγική υγεία και την αντιμετώπιση της υπογονιμότητας να βρίσκονται στο επίκεντρο αυτής της πρόκλησης.
Υπογεννητικότητα: Κοινωνική και οικονομική απειλή
Ο Έπαρχος Περιφερειακής Ενότητας Λήμνου, Απόστολος Κουτσογιάννης, τόνισε χαρακτηριστικά ότι η βιωσιμότητα της τοπικής κοινωνίας απειλείται άμεσα.
Αντίστοιχα, ο πρόεδρος του ΙΣΑ και του ΕΔΔΥΠΠΥ, Γιώργος Πατούλης, υπογράμμισε πως η υπογεννητικότητα συνιστά σοβαρή πρόκληση τόσο για την κοινωνική όσο και για την οικονομική ανάπτυξη, ειδικά για τα μικρά νησιά, με την Ελλάδα να καταγράφει από τους χαμηλότερους ρυθμούς γεννήσεων στην Ευρώπη. Ο ίδιος έκανε λόγο για «σοβαρή εθνική απειλή» με μακροπρόθεσμες συνέπειες.
Επισήμανε την ανάγκη για συντονισμένη δράση μεταξύ Πολιτείας, Τοπικής Αυτοδιοίκησης και επιστημονικής κοινότητας με στόχο την υλοποίηση υποστηρικτικού πλαισίου. Ιδιαίτερη έμφαση τέθηκε στη βελτίωση της πρόσβασης σε δωρεάν προληπτικούς ελέγχους και στην ενίσχυση των υπηρεσιών για τη στήριξη των νέων ζευγαριών.
Προληπτικός έλεγχος ΑΜΗ: Κλειδί για τη γονιμότητα
Κατά τη διάρκεια της ημερίδας, παρουσιάστηκαν οι προτάσεις της επιστημονικής κοινότητας για τη διαχείριση της υπογεννητικότητας, με αιχμή του δόρατος την αιματολογική εξέταση ΑΜΗ (Αντιμυλλέριος Ορμόνη). Η συγκεκριμένη εξέταση συνιστά σημαντικό διαγνωστικό εργαλείο για τον έγκαιρο προσδιορισμό του ωοθηκικού αποθέματος των γυναικών.
Το ΕΔΔΥΠΠΥ, μέσω των ΚΕΠ Υγείας, έχει ήδη προχωρήσει σε ενέργειες ενημέρωσης σχετικά με τη σημασία της προληπτικής μέτρησης του δείκτη γονιμότητας ΑΜΗ, καλύπτοντας και απομακρυσμένες νησιωτικές περιοχές. Βασικός στόχος των δράσεων αυτών είναι η ευαισθητοποίηση των νέων γυναικών ως προς τη σημασία της εξέτασης, κάτι που επισημάνθηκε εμφατικά και από τον κ. Πατούλη.
Παράλληλα, ανακοινώθηκε η λειτουργία τηλεφωνικής γραμμής ενημέρωσης για ζητήματα γονιμότητας, πρωτοβουλία του Ελληνικού Διαδημοτικού Δικτύου Υγιών Πόλεων και της Ελληνικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής, με την υποστήριξη 240 δήμων-μελών.
Στην ίδια λογική, ο κ. Πατούλης ανέφερε: «Το μέλλον του Συστήματος Υγείας χτίζεται πάνω στην Πρόληψη και την ενίσχυση της Δημόσιας Υγείας, με οργανωμένα, στοχευμένα και επιστημονικά τεκμηριωμένα προγράμματα. Η Πρόληψη δεν είναι προαιρετική επιλογή — είναι το αυτονόητο καθήκον κάθε σοβαρής Πολιτείας και το ισχυρότερο εργαλείο κοινωνικής δικαιοσύνης».
Ο Γενικός Γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής, Κωνσταντίνος Πάντος, ανέφερε πως «μόνο μία στις 10 γυναίκες γνωρίζουν ότι μετά τα 35 έτη ξεκινά η σταδιακή έκπτωση του ωοθηκικού αποθέματος, η οποία κορυφώνεται μετά τα 40», επισημαίνοντας το σημαντικό έλλειμμα ενημέρωσης σχετικά με τη φυσιολογία της γονιμότητας στην Ελλάδα. Τόνισε ότι η ΑΜΗ αποκαλύπτει την ωοθηκική εφεδρεία, με τα επίπεδα της ορμόνης να μειώνονται καθώς η γυναίκα πλησιάζει την εμμηνόπαυση.
Η ανάγκη για εκπαίδευση και ανάπτυξη στρατηγικών ενημέρωσης, που θα δώσουν στις γυναίκες ολοκληρωμένη γνώση των επιλογών τους, είναι ιδιαίτερα επιτακτική. Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Πάντος κάλεσε την Πολιτεία να κάνει πράξη τη δέσμευσή της για δωρεάν εξέταση ΑΜΗ και να συμπεριλάβει το μέτρο στα εθνικά προγράμματα πρόληψης, ως εργαλείο έγκαιρης παρέμβασης για την αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news