Ποιες επιχειρήσεις στην Ελλάδα θα πλήξουν οι δασμοί 30% του Ντ. Τραμπ

Οι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ενωσης και οι επιχειρήσεις είχαν συμβιβαστεί με την επιβολή γενικών δασμών 10% στα εξαγώγιμα προϊόντα προς τις ΗΠΑ, αλλά ο πρόεδρος Τραμπ αιφνιδίασε για μα ακόμη φορά και ενημέρωσε πως από την 1η Αυγούστου θα επιβληθούν οριζόντιοι δασμοί 30% στις εξαγωγές προϊόντων από την Ε.Ε στις ΗΠΑ -μάλιστα προειδοποίησε πως, αν η ΕΕ προχωρήσει σε επιβολή αντίμετρων, οι δασμοί θα αυξηθούν πάνω από 30%.

Η Ε.Ε. είχε ήδη ετοιμάσει πακέτο αντιποίνων για προηγούμενους δασμούς, αλλά το είχε «παγώσει» για να δώσει περιθώριο στη διαπραγμάτευση. Μέχρι την 1η Αυγούστου εκτιμάται ότι οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών θα συνεχιστούν, ενώ πληθαίνουν οι φωνές στην Ε.Ε ότι, αν δεν αλλάξει κάτι, τα αντίμετρα πρέπει να είναι σκληρά. Πάνω από το 25% των εσόδων των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων προέρχονται από τις ΗΠΑ και ένας δασμός 30% είναι βέβαιο ότι θα τα καταστήσει μη ανταγωνιστικά. 

Η Ελλάδα ως οικονομία δεν έχει μεγάλη εξάρτηση από τις ΗΠΑ, καθώς οι εξαγωγές μας το 2024 έφτασαν τα 2,4 δισ. ευρώ ή το 4,8% των συνολικών εξαγωγών. Οι εισαγωγές μας από τις ΗΠΑ ανήλθαν στα 2.2 δισ. ευρώ οδηγώντας σε θετικό εμπορικό ισοζύγιο την Ελλάδα. Βασικό εισαγόμενο προϊόν είναι το υγροποιημένο φυσικό αέριο με 1,1 δισ. ευρώ.

Σίγουρα η επιβολή δασμών 30% θα επηρεάσει την ελληνική οικονομία, αλλά δεν θα την γονατίσει. Αντιθέτως, υπάρχουν εταιρείες κυρίως από το χώρο των τροφίμων που εξάγουν σημαντικό ποσοστό του τζίρου τους στις ΗΠΑ και αυτές οι εταιρείες θα πληγούν άμεσα. Σημειώνεται πως οι δασμοί αφορούν το εμπόριο αγαθών και όχι τον τουρισμό, τις μεταφορές ή χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες.

Οι εξαγωγές από την Ελλάδα προς τις ΗΠΑ το 2024 συγκεντρώνονται κυρίως σε δύο κατηγορίες: στα Τρόφιμα και Ζώντα ζώα (633,6 εκατ.) και στα Ορυκτά και Καύσιμα (551 εκατ.). Ακολουθούν τα Βιομηχανικά Είδη, Ταξινομημένα κυρίως κατά πρώτη ύλη (397,59 εκατ.), Μηχανήματα και υλικό μεταφορών (328, 95 εκατ.), Διάφορα βιομηχανικά είδη (146,2 εκατ.), Χημικά προϊόντα και συναφή 131,47 εκατ.), Λάδια και Λίπη ζωικής ή φυτικής προέλευσης (76,78 εκατ. ευρώ).

Στα τρόφιμα ξεχωρίζουν οι εξαγωγές βρώσιμων ελιών με 212 εκατ. ευρώ αξία εξαγωγών το 2024, φρούτα, λαχανικά (πάνω από 200 εκατ. ευρώ), ελαιόλαδο (77 εκατ. ευρώ) και γαλακτοκομικά (φέτα, γιαούρτι 75 εκατ. ευρώ).

Ο κίνδυνος ανταγωνισμού στις ΗΠΑ από τρίτες χώρες

Στην κατηγορία των τροφίμων υπάρχουν εταιρείες με μεγάλη έκθεση του τζίρου τους στις ΗΠΑ. Αντιθέτως στα καύσιμα τα ποσά είναι πολύ μικρά σε σχέση με τους συνολικούς τζίρους των ελληνικών διυλιστηρίων και δεν πρόκειται να τα επηρεάσουν, χώρια πως υπάρχει και η δυνατότητα να διοχετευτούν σε άλλες αγορές. 

Η ElvalHalcor του ομίλου Viohalco εξάγει περίπου το 11% του τζίρου της στις ΗΠΑ και αναμένεται να επηρεαστεί από τους δασμούς. Επίσης, υπάρχει ο κίνδυνος τα ελληνικά προϊόντα να πέσουν «εμμέσως» θύματα ανταγωνισμού από χώρες εκτός Ε.Ε στις οποίες δεν θα επιβληθούν δασμοί 30%. Για παράδειγμα χώρες όπως η Τουρκία και η Τυνησία έχουν μεγάλη διείσδυση στις ΗΠΑ σε ελαιόλαδο και βρώσιμες ελιές. Αν σε αυτές τις χώρες δεν επιβληθούν αντίστοιχοι δασμοί, τα προϊόντα τους θα είναι πιο φθηνά και κατά συνέπεια πιο ανταγωνιστικά.

Υπενθυμίζεται ότι ο πρόεδρος Τραμπ έχει εξαγγείλει ότι μέσω των δασμών που θα εισπράξει θα μειώσει τη φορολογία των εταιρειών στις ΗΠΑ. Σε μια τέτοια περίπτωση θα ωφεληθούν ελληνικές εταιρείες με παραγωγική δραστηριότητα στις ΗΠΑ όπως η Τιτάν, η ΦΑΓΕ και η Mega Yeeros. Επίσης, δεν θα ανησυχούν για τους δασμούς οι εταιρείες Cεnergy και Flexpocak όταν τεθούν σε λειτουργία το 2028  οι παραγωγικές τους μονάδες σε Βαλτιμόρη και Πενσυλβάνια  αντίστοιχα.