Η μετριοπαθής κομμουνίστρια Γιανέτ Χάρα αναμένεται να αναμετρηθεί με τον υποψήφιο της άκρας δεξιάς, Χοσέ Αντόνιο Καστ, στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στη Χιλή, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά αποτελέσματα του πρώτου γύρου που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή. Οι εκλογές διεξάγονται σε κλίμα αυξημένης ανησυχίας για την εγκληματικότητα και την παράτυπη μετανάστευση.
Η υποψήφια της κεντροαριστερής συμμαχίας συγκεντρώνει το 26,58% των ψήφων, ενώ ο Καστ λαμβάνει 24,32%, σύμφωνα με τα στοιχεία της εφορευτικής επιτροπής (SERVEL) μετά την καταμέτρηση σχεδόν του 53% των ψηφοδελτίων.
Εκτός απροόπτου, οι δύο υποψήφιοι θα αναμετρηθούν στον δεύτερο γύρο, που έχει οριστεί για τις 14 Δεκεμβρίου.
Ωστόσο, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η Γιανέτ Χάρα κινδυνεύει να ηττηθεί λόγω του συσχετισμού ψήφων μεταξύ των υποψηφίων της αντιπολίτευσης.
Τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα χαρακτηρίστηκαν "πολύ κακή είδηση για τη Γιανέτ Χάρα" από τον Ροδρίγο Αρεγιάνο, αναλυτή πανεπιστημίου στη Χιλή.
Όπως εξήγησε, η ομάδα της Χάρα ανέμενε ποσοστό άνω του 30%, ενώ οι υποψήφιοι της αντιπολίτευσης αθροιστικά προηγούνται με σχεδόν διπλάσιο ποσοστό.
Για πρώτη φορά από το τέλος της δικτατορίας του Αουγκούστο Πινοτσέτ το 1990, η άκρα δεξιά ενδέχεται να επιστρέψει στην εξουσία. Ο Χοσέ Αντόνιο Καστ, μετά τον πρώτο γύρο, δήλωσε ότι "θα ανοικοδομήσουμε" τη χώρα.
Στην κούρσα συμμετείχε και ο Γιοχάνες Κάισερ, ακραίος φιλελεύθερος κοινοβουλευτικός, που συχνά παρομοιάζεται με τον πρόεδρο της Αργεντινής, Χαβιέρ Μιλέι. Ο Κάισερ έλαβε 13,92% και εξέφρασε άμεσα τη στήριξή του στον Καστ.
Παρά τον πλούτο της χώρας σε χαλκό και λίθιο, η εγκληματικότητα έχει αυξηθεί σημαντικά. Ο δείκτης ανθρωποκτονιών ανέβηκε από 2,5 το 2004 σε 6 ανά 100.000 κατοίκους, ενώ οι απαγωγές το 2023 αυξήθηκαν κατά 76% σε σχέση με το 2021, φτάνοντας τις 868, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία.
Η πρωτοφανής αύξηση της βίας έχει επισκιάσει τις ελπίδες για αλλαγή που είχαν φέρει στην εξουσία τον πρόεδρο της αριστεράς, Γκαμπριέλ Μπόριτς, το 2022, καθώς και την υπόσχεσή του για νέο Σύνταγμα αντί του υφιστάμενου που αποτελεί κληρονομιά του Πινοτσέτ.
Η ανησυχία των πολιτών εντείνεται λόγω της εμφάνισης οργανωμένου εγκλήματος, όπως οι δολοφονίες από πληρωμένους εκτελεστές, φαινόμενα μέχρι πρότινος άγνωστα στη χώρα, όπως τονίζει ο Γκονσάλο Μίλερ, διευθυντής κέντρου πολιτικών μελετών.
Η ασφάλεια κυριάρχησε στην προεκλογική εκστρατεία, με τη Γιανέτ Χάρα να υπόσχεται μέτρα, χωρίς όμως να πείθει μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων.
Η Χάρα, μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος από την εφηβεία της και πρώην υπουργός Εργασίας, ανέφερε ότι δεν έχει "κανένα κόμπλεξ όσον αφορά την ασφάλεια", στηρίζοντας αυστηρότερα μέτρα ελέγχου της μετανάστευσης.
Από την πλευρά του, ο Χοσέ Αντόνιο Καστ, γιος Γερμανού στρατιώτη και υποψήφιος για τρίτη φορά, στοχοποιεί τους περίπου 337.000 παράτυπους μετανάστες, κυρίως από τη Βενεζουέλα, επικαλούμενος την ανησυχία για ξένες εγκληματικές συμμορίες.
Το μεγαλύτερο μέρος της κοινής γνώμης θεωρεί ότι η αύξηση της εγκληματικότητας συνδέεται άμεσα με την παράτυπη μετανάστευση.
Ο επικεφαλής του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος προτείνει μαζικές απελάσεις, την ανέγερση συνοριακού τείχους, ενίσχυση του οπλισμού της αστυνομίας και ανάπτυξη στρατού σε περιοχές με υψηλή εγκληματικότητα.
Περισσότεροι από 15,6 εκατομμύρια ψηφοφόροι προσήλθαν στις κάλπες για να επιλέξουν ανάμεσα σε οκτώ υποψήφιους για την προεδρία, καθώς και για την ανανέωση της κάτω Βουλής και της μισής Γερουσίας της Χιλής.