Το γαλλικό κοινοβούλιο ετοιμάζεται να εγκρίνει σήμερα μία σημαντική τροποποίηση του ποινικού κώδικα, ενσωματώνοντας την έννοια της συναίνεσης στον ορισμό του βιασμού. Η εξέλιξη αυτή έρχεται λίγους μήνες μετά τη δίκη του Μαζάν, όπου η συναίνεση βρέθηκε στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης για τη σεξουαλική βία.
Η υπόθεση της Ζιζέλ Πελικό, που υπήρξε θύμα πολυετών, συστηματικών βιασμών, ανέδειξε τον ρόλο της συναίνεσης ως καθοριστικό στοιχείο στην αντιμετώπιση τέτοιων εγκλημάτων. Με τη νέα νομοθετική ρύθμιση, η Γαλλία ακολουθεί παραδείγματα χωρών όπως η Σουηδία, η Ισπανία και η Νορβηγία, που ήδη έχουν ενσωματώσει τον όρο στη νομοθεσία τους.
Η αλλαγή αυτή καθιστά σαφή την έννοια της συναίνεσης στο γαλλικό ποινικό δίκαιο, προσφέροντας ένα ξεκάθαρο νομικό πλαίσιο. Ο νέος ορισμός του νόμου αναφέρει ότι «σεξουαλική επίθεση συνιστά κάθε σεξουαλική πράξη για την οποία δεν υπάρχει συναίνεση», με το σχετικό νομοσχέδιο να έχει την υποστήριξη της πλειοψηφίας των βουλευτών και της κυβέρνησης.
Η γερουσιαστής Ελζά Σαλκ, εισηγήτρια του νομοσχεδίου στη Γερουσία, τόνισε ότι το τελικό κείμενο αποτελεί το αποτέλεσμα μακράς συνεργασίας μεταξύ Εθνοσυνέλευσης και Γερουσίας, ενώ η βουλευτής Βερονίκ Ριοτόν υπογράμμισε ότι η νέα διάταξη «στέλνει ένα μήνυμα στην κοινωνία, μεταβαίνοντας από την κουλτούρα του βιασμού στην κουλτούρα της συναίνεσης».
Οι δύο βουλευτές που συνέταξαν το νομοσχέδιο, Μαρί-Σαρλότ Γκαρέν και Βερονίκ Ριοτόν, εργάστηκαν επί έναν χρόνο για την ενημέρωση και προώθηση της πρωτοβουλίας, παρά τις αρχικές αντιδράσεις ακόμη και από φεμινιστικές οργανώσεις. Οι ανησυχίες επικεντρώθηκαν στον κίνδυνο αντιστροφής της υποχρέωσης απόδειξης ή στη «συμβασιοποίηση» των σεξουαλικών σχέσεων.
Πλέον, η συναίνεση ορίζεται σαφώς ως «ελεύθερη και σαφής, εξειδικευμένη, προαπαιτούμενη και ανακλητή». Το νομοσχέδιο διευκρινίζει ότι η σιωπή ή η απουσία αντίδρασης δεν θεωρείται συναίνεση, ενώ δεν υπάρχει συναίνεση όταν υπάρχει βία, εξαναγκασμός, απειλή ή αιφνιδιασμός.
Η μόνη πολιτική αντίδραση προέρχεται από το ακροδεξιό κόμμα Εθνικός Συναγερμός, που κάνει λόγο για «άνευ προηγουμένου ηθική και νομική παρέκβαση». Παράλληλα, η Εθνική Ομοσπονδία Ενημερωτικών Κέντρων για τα Δικαιώματα των Γυναικών και των Οικογενειών ζητά να συνοδευτεί η νομοθετική εξέλιξη από ουσιαστική εκπαίδευση στη συναισθηματική, διαπροσωπική και σεξουαλική ζωή, καθώς και την κατάρτιση δικαστικών και αστυνομικών αρχών.