Το ζήτημα των θέσεων εργασίας βρίσκεται στο επίκεντρο των εξελίξεων στην ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία, καθώς η σταδιακή μετάβαση προς την ηλεκτροκίνηση αναμένεται να επιφέρει σημαντικές αλλαγές στον παραγωγικό ιστό του κλάδου.
Η ανησυχία για ενδεχόμενες απώλειες ανθρώπινου δυναμικού εντείνεται, δεδομένου ότι η κατασκευή ηλεκτρικών οχημάτων απαιτεί λιγότερη εργασία σε σύγκριση με τα παραδοσιακά οχήματα με κινητήρες εσωτερικής καύσης.
Η τελευταία πενταετία έχει ήδη καταγράψει απώλειες σε θέσεις εργασίας σε πολλούς κρίκους της αλυσίδας εφοδιασμού της ευρωπαϊκής αγοράς αυτοκινήτου.
Παράλληλα, η πορεία προς τα ηλεκτρικά οχήματα βασίζεται σε σημαντικό βαθμό στην εκπαίδευση και εξειδίκευση του υπάρχοντος εργατικού δυναμικού, αλλά και στην ύπαρξη σαφούς και ολοκληρωμένης πολιτικής για τη μείωση των ρύπων.
Όπως υπογραμμίζει η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Μεταφορών και Περιβάλλοντος, η επιτυχία της μετάβασης απαιτεί τη δέσμευση των αρμόδιων ευρωπαϊκών αρχών μέσω μιας στοχευμένης στρατηγικής για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης.
Η πρόβλεψη για το αν θα διατηρηθούν οι θέσεις εργασίας στον κλάδο είναι αντικείμενο έντονης συζήτησης. Σύγχρονες μελέτες εκτιμούν ότι, παρά τις πιθανές μειώσεις στον παραδοσιακό τομέα, προκύπτουν νέες επαγγελματικές ευκαιρίες κυρίως στην εφοδιαστική αλυσίδα μπαταριών και στην παραγωγή ενέργειας.
Εφόσον διατηρηθεί ο τρέχων όγκος παραγωγής ηλεκτρικών αυτοκινήτων, το επίπεδο απασχόλησης, που σήμερα ανέρχεται σε περίπου 3,46 εκατομμύρια θέσεις σε εργοστάσια συναρμολόγησης οχημάτων, προμηθευτές εξαρτημάτων και μονάδες παραγωγής μπαταριών, θα διατηρηθεί σε σχετικά υψηλά επίπεδα.
Ωστόσο, ακόμη και με συντονισμένα ευρωπαϊκά κίνητρα, προβλέπεται ότι έως το 2035 οι θέσεις ενδέχεται να μειωθούν στις 3,31 εκατομμύρια, παρουσιάζοντας μια κάμψη της τάξης του 4%.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Μεταφορών και Περιβάλλοντος, δύο βασικοί παράγοντες θα καθορίσουν το μέγεθος των απολύσεων. Ο πρώτος είναι το ισοζύγιο μεταξύ των εργαζομένων που συνταξιοδοτούνται και εκείνων που ενδέχεται να απολυθούν λόγω της εισαγωγής της ηλεκτροκίνησης.
Σε περιπτώσεις όπου υπερτερούν οι συνταξιοδοτήσεις, ο συνολικός αριθμός των εργαζομένων μπορεί να μειωθεί χωρίς μαζικές απολύσεις, απλώς και μόνο μέσω της μη αντικατάστασης των συνταξιοδοτούμενων.
Ο δεύτερος παράγοντας αφορά στις νέες ευκαιρίες απασχόλησης που δημιουργούνται στη μετάβαση. Η ανάπτυξη νέων επιχειρήσεων στον τομέα της φόρτισης εκτιμάται ότι μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία 130.000 θέσεων εργασίας έως το 2035, ενώ η διεύρυνση της ενεργειακής παραγωγής θα μπορούσε να απορροφήσει άλλους 60.000 εργαζόμενους.
Κομβικό στοιχείο για τη διατήρηση των θέσεων εργασίας αποτελεί η παραμονή των γραμμών παραγωγής εντός της Ευρώπης. Η μεταφορά δραστηριοτήτων εκτός της Γηραιάς Ηπείρου δύναται να κοστίσει έως και 530.000 θέσεις εργασίας μέχρι το 2035, δηλαδή περίπου το 15% του υπάρχοντος εργατικού δυναμικού.
Αντίστοιχα, η έλλειψη επενδύσεων στην ηλεκτροκίνηση θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε περαιτέρω απώλειες, κυρίως σε τομείς που σχετίζονται με την παραγωγή και υποστήριξη των ηλεκτρικών αυτοκινήτων.