Παρά την αγωνία που υπήρχε για το άνοιγμα των αγορών στην Ασία, ύστερα από ένα Σαββατοκύριακο συνεχούς κλιμάκωσης των εχθροπραξιών μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, οι πρώτες κινήσεις αυτής της δύσκολης εβδομάδας είναι απροσδόκητα ψύχραιμες, σχεδόν σαν να μην έχει ξεσπάσει ένας πρωτοφανής πόλεμος στη Μέση Ανατολή.
Οι τιμές του πετρελαίου αποτελούν, όπως συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις, τον ιμάντα μετάδοσης της γεωπολιτικής έντασης στις αγορές. Οι traders στην Ασία, όμως, παρά το γεγονός ότι μέσα στο Σαββατοκύριακο δέχθηκαν πλήγματα από το Ισραήλ ενεργειακές εγκαταστάσεις του Ιράν, δεν έδειξαν ιδιαίτερη ανησυχία: είναι χαρακτηριστικό ότι στις 5.00 ώρα Ελλάδος η τιμή του μπρεντ ισορροπούσε στα 75 δολ., με μια άνοδο κατά 1% σε σχέση με την Παρασκευή, όταν είχε ενισχυθεί κατά 7%.
Μια συνεχιζόμενη στροφή προς την ασφάλεια, αλλά χωρίς ιδιαίτερη βιασύνη, προδίδει και σήμερα η τιμή του χρυσού, που κέρδιζε νωρίς το πρωί 0,2% και διαμορφωνόταν στα 3.460 δολ./ουγγιά, πολύ κοντά στο ρεκόρ όλων των εποχών για το πολύτιμο μέταλλο.
Σε ό,τι αφορά τις μετοχές και τους χρηματιστηριακούς δείκτες, οι κινήσεις θύμιζαν μια απλή... Δευτέρα. Χθες, Κυριακή, στην πρώτη συνεδρίαση της εβδομάδας, ο δείκτης TA35 στο Ισραήλ είχε κλείσει με κέρδη 0,47%, την ώρα που η χώρα δεχόταν συνεχείς πυραυλικές επιθέσεις από το Ιράν. Στις συναλλαγές της Ασίας,
- Ο ιαπωνικός Nikkei κέρδιζε 0,9%,
- Ο Kospi της Νότιας Κορέας ενισχυόταν κατά 0,6%,
- Οι δείκτες Κίνας - Χονγκ Κονγκ είχαν μεικτά πρόσημα με μικρές μεταβολές,
- Τα futures των αμερικανικών δεικτών σημείωναν μικρή άνοδο και
- Τα προθεσμιακά συμβόλαια των ευρωπαϊκών δεικτών (Eurostoxx 50, DAX, CAC) σημείωναν πτώση που δεν ξεπερνούσε το 1%.
Υπενθυμίζεται ότι και την Παρασκευή, παρότι προκάλεσαν σοκ οι σαρωτικοί βομβαρδισμοί του Ισραήλ σε πυρηνικές εγκαταστάσεις και άλλους στόχους στο Ιράν, η πτώση των χρηματιστηριακών δεικτών ήταν σχετικά μικρή, ενώ η τιμή του πετρελαίου έφθασε να κάνει άλμα ακόμη και κατά 14%, αλλά στο τέλος της ημέρας η άνοδος περιορίσθηκε στο μισό.
Ψύχραιμα αντέδρασε και το ελληνικό χρηματιστήριο. Ο Γενικός Δείκτης έκλεισε με απώλειες 1,06% στις 1.835,40 μονάδες, παρότι ενδοσυνεδριακά είχε υποχωρήσει, πριν το μεσημέρι, ως τις 1.811 μονάδες. Με τη συνεδρίαση της Παρασκευής, η εβδομαδιαία μεταβολή του Δείκτη πέρασε στο «μείον» (-0,40%) και διακόπηκε το ανοδικό σερί έξι εβδομάδων.
Κλειδί η τιμή του πετρελαίου, δεν αποκλείονται ανατροπές
Η τιμή του πετρελαίου θα είναι το επόμενο διάστημα το βαρόμετρο των τάσεων στις αγορές και στην παγκόσμια οικονομία. Αναλυτές εκτιμούν ότι όσο οι τιμές παραμένουν σε επίπεδα χαμηλότερα των 80 δολ./βαρέλι, οι επιδράσεις στον πληθωρισμό και την παγκόσμια ανάπτυξη είναι ανεκτές και οι αγορές δεν θα επηρεασθούν σοβαρά.
Σταθεροποίηση σε υψηλότερα επίπεδα θα αρχίσει να φέρνει στο προσκήνιο ανησυχίες για τον πληθωρισμό και την ανάπτυξη, να δυσκολεύει το έργο των κεντρικών τραπεζών και να επηρεάζει δυσμενώς τις αγορές.
Η σχετικά ψύχραιμη αντίδραση, ως τώρα, στην αγορά πετρελαίου, τονίζουν αναλυτές, οφείλεται στο γεγονός ότι, παρά τις εχθροπραξίες, η προσφορά πετρελαίου δεν έχει επηρεασθεί. Το Ισραήλ, έως τώρα, αποφεύγει να πλήξει την εξαγωγική βιομηχανία πετρελαίου του Ιράν και κατευθύνει τα πλήγματα σε εγκαταστάσεις που αφορούν τον εφοδιασμό της εσωτερικής αγοράς του Ιράν με φυσικό αέριο και πετρελαιοειδή, ώστε να ασκήσει οικονομική πίεση στο εσωτερικό της χώρας.
Το Ιράν, από την πλευρά του, δεν φαίνεται ότι θα προχωρήσει στην ακραία κίνηση του κλεισίματος των Στενών του Ορμούζ, αφού αυτό δεν θα προκαλούσε μόνο έμφραγμα στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου, αλλά και βαρύτατο οικονομικό πλήγμα στο ίδιο το Ιράν.
Αν το Ισραήλ συνεχίσει να σφυροκοπά, στο πλαίσιο της επιχείρησης "Rising Lion" κυρίως στρατιωτικούς στόχους στο Ιράν, οι ισορροπίες στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου δεν φαίνεται ότι θα ανατραπούν.
Μάλιστα, οι πιο αισιόδοξοι εκτιμούν ότι, η συντριπτική υπεροπλία που φαίνεται να έχει το Ισραήλ θα μπορούσε να υποχρεώσει το θεοκρατικό καθεστώς της Τεχεράνης σε μια συμφωνία, στα πρότυπα των προτάσεων Τραμπ, που θα ενίσχυε τη σταθερότητα στην περιοχή με εγκατάλειψη του πυρηνικού προγράμματος από το Ιράν και, σε αντάλλαγμα, επιστροφή της χώρας στον παγκόσμιο εμπορικό και οικονομικό χάρτη.
Βεβαίως, σε μια τόσο ρευστή και ασταθή κατάσταση, ουδείς μπορεί να αποκλείσει και μια στροφή των εξελίξεων προς το χειρότερο, με διάφορα σενάρια σοβαρής διαταραχής της προσφοράς πετρελαίου, που θα έφερναν άνοδο της τιμής πάνω από τα 100 δολ./βαρέλι. Αναλυτές εκτιμούν ότι ενδεχόμενη υπέρβαση των 120 δολ. θα έφερνε την παγκόσμια οικονομία σε σοβαρή κρίση.
Προς το παρόν, πάντως, οι αγορές πορεύονται με νηφαλιότητα, αν όχι με μια δόση υπερβολικής αισιοδοξίας, Και, επίσης προς το παρόν, παρότι τα σημάδια δεν είναι καλά (ουδεμία εμπορική συμφωνία έχει κλείσει έως τώρα ο Τραμπ) μοιάζουν να αγνοούν τους κινδύνους που απορρέουν από την εμπορική πολιτική του Λευκού Οίκου, καθώς έρχεται όλο και πιο κοντά η προθεσμία της 9ης Ιουλίου για την επιβολή υψηλών δασμών.
Ενδεχομένως από αυτή την εβδομάδα θα αρχίσει να φαίνεται αν αυτή η αισιοδοξία είναι δικαιολογημένη, ή αν θα δούμε αυτή την εξαιρετικά σοβαρή κρίση της Μέσης Ανατολής να μεταδίδει ισχυρούς κραδασμούς και στις αγορές.