Γλυκόπικρη αίσθηση αφήνει το 2024 στους επενδυτές του Χρηματιστηρίου Αθηνών, καθώς έληξε με μια απόδοση σχεδόν 14% σε επίπεδο Γενικού Δείκτη, που δεν είναι αμελητέα και πάντως ξεπερνά κατά πολύ την απόδοση των ευρωπαϊκών μετοχών (5,9% για τον πανευρωπαϊκό Stoxx 600). Ωστόσο, η μεγάλη άντληση κεφαλαίων, κυρίως με τα placements τραπεζικών μετοχών από το ΤΧΣ, έβαλε «φρένο» στην ανοδική δυναμική, απογοητεύοντας όσους είχαν προσδοκίες για κάτι καλύτερο.
Πάντως, σε επιμέρους μετοχές οι επενδυτές βρήκαν και το 2024 αποδόσεις που ικανοποιούν και τους πλέον απαιτητικούς, καθώς ένδεκα τίτλοι της μεγάλης κεφαλαιοποίησης ξεπέρασαν την απόδοση του Γενικού Δείκτη, ενώ σε όλο το ταμπλό υπήρξαν πέντε μετοχές με τριψήφια ποσοστά αποδόσεων.
Σε βάθος χρόνου, πάντως, το Χρηματιστήριο Αθηνών έχει δικαιώσει όσους πίστεψαν ότι η δυναμική ανάκαμψη της οικονομίας θα το έβγαζε από το τέλμα. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύει η Τράπεζα της Ελλάδος (γράφημα), από τις αρχές του 2019 ως τα μέσα Δεκεμβρίου 2024 ο Γενικός Δείκτης του ΧΑ είχε σωρευτική απόδοση της τάξεως του 140%, λίγο χαμηλότερη από την αντίστοιχη απόδοση του αμερικανικού S&P 500 και πολύ υψηλότερη από την απόδοση του ευρωπαϊκού Stoxx 600 -βεβαίως, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η ελληνική αγορά πέρασε μια πολυετή περίοδο ταλαιπωρίας από την κρίση, όσο οι διεθνείς δείκτες βρίσκονταν σε φάση πολυετούς και ισχυρής ανόδου.

Οι προσδοκίες και το αποτέλεσμα
Το 2023 έληξε με εξαιρετικές επιδόσεις για τις ελληνικές μετοχές. Ο Γενικός Δείκτης είχε ετήσια άνοδο που ξεπέρασε το 39% και τον είχε φέρει στις κορυφαίες θέσεις διεθνώς, στον απόηχο της ανάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας από την ελληνική οικονομία, το φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς. Εύλογα, οι επενδυτές είχαν διαμορφώσει μεγάλες προσδοκίες για την πορεία του 2024, που θα ήταν και η πρώτη πλήρης χρονιά λειτουργίας της αγοράς σε κατηγορία επενδυτικής βαθμίδας την τελευταία δεκαπενταετία, αλλά και με διαφαινόμενη την επιστροφή των τραπεζών στη διανομή μερισμάτων, για πρώτη φορά από το 2008.
Οι αρχικές προσδοκίες φάνηκαν να δικαιώνονται τους πρώτους μήνες του, έτους με τον Γενικό Δείκτη να πιάνει το υψηλό της χρονιάς, λίγο πάνω από τις 1.500 μονάδες, τον Μάιο. Ωστόσο, το κλείσιμο του έτους βρήκε τον Δείκτη στις 1.469,7 μονάδες, ύστερα από μια πολύμηνη περίοδο ταλαιπωρίας, με σημαντικό σταθμό τη διεθνή χρηματιστηριακή «βουτιά» του περασμένου Αυγούστου και υπό την αρνητική επίδραση της άντλησης μεγάλων ποσών, κυρίως από τη διάθεση τραπεζικών μετοχών του ΤΧΣ.
Άντληση 3,7 δισ. ευρώ
Διαβάζοντας τις εξελίξεις από μια θετική πλευρά, ο Μάνος Χατζηδάκης της Beta σημείωσε ότι, «αν είναι κάτι για το οποίο φέτος η ελληνική αγορά μπορεί να υπερηφανεύεται είναι η βελτίωση της δυνατότητας προσέλκυσης κεφαλαίων σε προσφορές μετοχών από βασικούς μετόχους ή δημόσιες εγγραφές. Το συνολικό μέγεθος από τις δημόσιες προσφορές μετοχών και διαθέσεις πακέτων από βασικούς μετόχους ξεπέρασε τα 3,7 δισ. ευρώ ενώ οι επιχειρηματικές συμφωνίες εξαγορών και συγχωνεύσεων που ενεπλάκησαν έμμεσα ή άμεσα εισηγμένες εταιρίες του ΧΑ ξεπέρασε τα 10 δισ. ευρώ σε επιχειρηματική αξία.
Τα μεγέθη αποκτούν μεγαλύτερη σημασία από το γεγονός ότι οι εισροές που παρατηρήθηκαν δεν αφορούσαν ένα συγκεκριμένο κλάδο ή ήταν κεφάλαια ανάγκης όπως συνέβη το 2015 αλλά αφορούσαν κινήσεις με αναπτυξιακό πρόσημο με ευρεία συμμετοχή εταιριών και έμφαση στους κλάδους της Ενέργειας, της Πληροφορικής, των Κατασκευών και των Τραπεζών. Βέβαια όλα αυτά είχαν ένα κόστος απόδοσης αφού η αγορά έφθασε στα όρια των αντοχών της αδυνατώντας πολλές φορές να ακολουθήσει το ράλι των ξένων αγορών ή να τιμολογήσει επαρκώς τα καλά νέα των εισηγμένων που αφορούσαν επιχειρηματικές συμφωνίες ή τις επιδόσεις κερδοφορίας».
Αισιοδοξία για το 2025 και διεθνής αβεβαιότητα
Ενόψει της νέας χρονιάς, από τη μια οι εγχώριες μακροοικονομικές και μικροοικονομικές εξελίξεις δημιουργούν αισιοδοξία στους επενδυτές, καθώς μάλιστα η ιδιαιτερότητα των μεγάλων τραπεζικών placements που χαρακτήρισαν το 2024 δεν θα υπάρχει το 2025. Από την άλλη, βέβαια, υπάρχουν πάντα αρκετοί παράγοντες αβεβαιότητας στο διεθνές πεδίο, που θα μπορούσαν να επηρεάσουν δυσμενώς τις αγορές, καθώς μάλιστα οι αποτιμήσεις σε Ευρώπη και Αμερική είναι πλέον αρκετά απαιτητικές.
Σε ό,τι αφορά το οικονομικό περιβάλλον, η βελτίωση που έχει σημειωθεί ίσως μπορεί να συνοψισθεί στην παρατήρηση που έκανε πρόσφατα ο ΟΔΔΗΧ ότι το spread του ελληνικού δεκαετούς ομολόγου από το αντίστοιχο γερμανικό υποχώρησε στα τέλη Δεκεμβρίου στο χαμηλότερο επίπεδο της 15ετίας, δηλαδή γύρισε πίσω σε προ κρίσης εποχές.
Με την οικονομία να αναπτύσσεται πολύ ταχύτερα από τον μέσο όρο της ευρωζώνης (αν και μια ανάπτυξη με ρυθμό περί το 2% δεν θεωρείται οικονομικό θαύμα...), τα δημοσιονομικά να βρίσκονται σε άριστη πορεία και τη Moody's να αναμένεται ότι θα αναβαθμίσει την Ελλάδα τον Μάρτιο, δεν φαίνεται να υπάρχουν μακροοικονομικά σύννεφα στον ορίζοντα των ελληνικών μετοχών.
Μερίσματα 4,6 δισ. και η αναβάθμιση
Την ίδια στιγμή, οι εισηγμένες δείχνουν να βρίσκονται σε πολύ καλή φόρμα, ύστερα από μια αρκετά μεγάλη περίοδο υψηλών επιδόσεων. «Σε ό,τι αφορά τις απαιτήσεις των θεμελιωδών», σημειώνει οι Μάνος Χατζηδάκης, «οι εισηγμένες εταιρίες έδειξαν στην διάρκεια του 2024 να διατηρούν την ισχυρή δυναμική των ιστορικών επιδόσεων της κερδοφορίας τους για τρίτο συνεχόμενο έτος και ετοιμάζονται να μοιράσουν μερίσματα 4,6 δισ. ευρώ για τη χρήση του 2024, τη μεγαλύτερη χρηματική διανομή από την χρήση του 2007».
Μεγάλο ερωτηματικό είναι πώς θα επηρεάσει την αγορά η πορεία μετάβασης (επιστροφής) στις ανεπτυγμένες, που δεν αποκλείεται να ολοκληρωθεί πριν το τέλος του 2025. «Το Χρηματιστήριο Αθηνών επαναπροσδιορίζεται στην παγκόσμια επενδυτική κοινότητα επιδιώκοντας την προσέλκυση της επόμενης γενιάς επενδυτών (marginal buyer) μέσα από την ένταξη του στις ώριμες αγορές».
Σε αυτό το μεταβατικό στάδιο, τονίζει ο κ. Χατζηδάκης, η αγορά έχει μεν τις προϋποθέσεις της αναβάθμισης με το μέρος της, αλλά «κινδυνεύει να χάσει το ανταγωνιστικό επενδυτικό πλεονέκτημα μιας αναπτυσσόμενης αγοράς εντός μιας γεωγραφικής ζώνης με σταθερό δημοσιονομικό πλαίσιο και ισχυρά οικονομικά χαρακτηριστικά. Η υπαρξιακή αυτή αναζήτηση της νέας ταυτότητας του Χρηματιστηρίου θα επηρεάσει τις ροές κεφαλαίων από και προς τις εισηγμένες εταιρίες και ακολούθως τον βαθμό αποτελεσματικότητας της αγοράς».
Κερδισμένοι και χαμένοι του 2024
Στον απολογισμό του 2024 ξεχωρίζει μια «χρυσή» ενδεκάδα μετοχών της μεγάλης κεφαλαιοποίησης που πέτυχαν αποδόσεις υψηλότερες του Γενικού Δείκτη: Τιτάν, Optima, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Eurobank, Cenergy, Σαράντης, Coca Cola HBC, ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, Εθνική, Πειραιώς και ΟΤΕ.
Η Τιτάν είχε με εξαιρετική χρονιά με άνοδο 87,4%, χάρη στην πολύ καλή πορεία της και στις προσδοκίες για την εισαγωγή της αμερικανικής θυγατρικής στη Wall Street, ενώ η Optima Bank έδειξε στην πρώτη της χρονιά στη χρηματιστηριακή αγορά ότι μπορεί να κατακτήσει υψηλότερες αποτιμήσεις, ακολουθώντας ένα τραπεζικό μοντέλο που υπόσχεται δυναμική ανάπτυξη.
Η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ όχι μόνο καθιερώθηκε ως κυρίαρχη στις παραχωρήσεις με την απόκτηση της Αττικής Οδού, αλλά έκλεισε και την πολυαναμενόμενη συμφωνία για την πώληση της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή. Η Eurobank βρίσκεται σταθερά στην πρώτη θέση του τραπεζικού κλάδου, με πλεονέκτημα το ιδιαίτερο μοντέλο της, που δίνει έμφαση στη διεθνή ανάπτυξη και στον τομέα ακινήτων.
Η Cenergy πετυχαίνει εξαιρετικές επιδόσεις, αξιοποιώντας τη ζήτηση των προϊόντων της λόγω της ενεργειακής μετάβασης, ενώ ολοκλήρωσε με επιτυχία μια μεγάλη αύξηση κεφαλαίου. Σαράντης και Coca Cola HBC έχουν ως κοινό παρονομαστή το γεγονός ότι φάνηκε να ξεπερνούν με επιτυχία τους κραδασμούς που προκάλεσε στις δραστηριότητές τους ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή άφησε υψηλή απόδοση σε όσους «πόνταραν» στο deal για την πώλησή της και πλέον βρίσκεται σε τροχιά εξόδου από το ΧΑ. Η Εθνική κατάφερε να κλείσει τη χρονιά σε τιμή πάνω από τα 7,55 του placement και πείθει ότι έχει μπροστά της μια ισχυρή αναπτυξιακή πορεία.
Η Πειραιώς έκλεισε τη χρονιά λίγο χαμηλότερα από την τιμή του placement και με άνοδο που ξεπέρασε το 20% για το 2024, ενώ το 2025 αναμένεται να ευνοηθεί από τον αναπτυξιακό σχεδιασμό της διοίκησης. Ο ΟΤΕ βρέθηκε και πάλι στο προσκήνιο του επενδυτικού ενδιαφέροντος με την έλευση του Κώστα Νεμπή στη θέση του διευθύνοντος συμβούλου και με υποσχέσεις για επιτάχυνση του επενδυτικού προγράμματος και ταχύτερη βελτίωση των αποτελεσμάτων.
Στον δείκτη της μεσαίας κεφαλαιοποίησης, μόνο τέσσερις μετοχές (Κρι Κρι, ΟΛΠ, Profile και ΑΔΜΗΕ) πέτυχαν διψήφιες αποδόσεις και έως 56,6% (για την Κρι Κρι), ενώ η πλειονότητα των μετοχών έκλεισε τη χρονιά με αρνητικό πρόσημο. Η ιδιαιτερότητα των μετοχών αυτής της κατηγορίας είναι ότι, λόγω μεγέθους, δυσκολεύονται να προσελκύσουν κεφάλαια από ξένους επενδυτές, οι οποίοι περιορίζουν τις κινήσεις τους σε λίγες μετοχές της μεγάλης κεφαλαιοποίησης.
Οι αποδόσεις στους δείκτες FTSE-25 και Mid Cap
FTSE-25 | 31/12/2024 | 29/11/2024 | Δ(%) | 29/12/2023 | Δ(%) | Κεφαλαιοποίηση |
ΤΙΤΑΝ | 40,20 | 38,75 | 3,7% | 21,45 | 87,4% | 3.148.684.095 |
OPTIMA BANK | 12,94 | 12,60 | 2,7% | 7,80 | 65,9% | 954.637.397 |
ΓΕΚΤΕΡΝΑ | 18,48 | 18,62 | -0,8% | 13,16 | 40,4% | 1.911.262.418 |
EUROBANK | 2,23 | 2,00 | 11,5% | 1,61 | 38,5% | 8.199.122.014 |
CENERGY | 9,44 | 8,70 | 8,5% | 7,16 | 31,8% | 2.004.913.484 |
ΣΑΡΑΝΤΗΣ | 10,88 | 10,72 | 1,5% | 8,38 | 29,8% | 727.334.125 |
COCA COLA | 33,32 | 33,48 | -0,5% | 26,42 | 26,1% | 12.436.342.206 |
ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ | 19,94 | 19,89 | 0,3% | 15,90 | 25,4% | 2.360.000.495 |
ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ | 7,66 | 6,67 | 14,9% | 6,29 | 21,8% | 7.006.718.072 |
ΠΕΙΡΑΙΩΣ | 3,85 | 3,47 | 11,1% | 3,20 | 20,3% | 4.813.913.809 |
ΟΤΕ | 14,88 | 14,94 | -0,4% | 12,90 | 15,3% | 6.140.880.366 |
ΔΕΗ | 12,34 | 11,45 | 7,8% | 11,16 | 10,6% | 4.556.791.800 |
LAMDA DEVELOPMENT | 7,31 | 7,19 | 1,7% | 6,76 | 8,1% | 1.291.945.387 |
ALPHA ΤΡΑΠΕΖΑ | 1,62 | 1,47 | 10,3% | 1,54 | 5,1% | 3.804.764.284 |
HELLENIQ ENERGY | 7,56 | 6,80 | 11,3% | 7,28 | 3,8% | 2.310.601.999 |
ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ | 1,92 | 1,87 | 2,8% | 1,85 | 3,8% | 720.463.845 |
ΒΙΟΧΑΛΚΟ | 5,44 | 5,17 | 5,2% | 5,26 | 3,4% | 1.409.992.300 |
ΟΠΑΠ | 15,70 | 15,51 | 1,2% | 15,37 | 2,1% | 5.809.985.034 |
JUMBO | 25,56 | 24,68 | 3,6% | 25,12 | 1,8% | 3.477.687.440 |
ΔΑΑ | 8,00 | 8,05 | -0,6% | 8,20 | -2,4% | 2.400.000.000 |
Ε.Υ.Δ.Α.Π. | 5,91 | 5,84 | 1,2% | 6,09 | -3,0% | 629.415.000 |
METLEN | 33,52 | 31,06 | 7,9% | 36,70 | -8,7% | 4.789.711.717 |
AEGEAN | 10,12 | 9,48 | 6,8% | 11,34 | -10,8% | 912.491.052 |
ΕΛΛΑΚΤΩΡ | 2,23 | 1,74 | 28,2% | 2,55 | -12,5% | 776.468.171 |
ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ | 20,64 | 19,61 | 5,3% | 23,76 | -13,1% | 2.286.560.707 |
FTSE-Midcap | 31/12/2024 | 29/11/2024 | Δ(%) | 29/12/2023 | Δ(%) | Κεφαλαιοποίηση |
ΚΡΙ - ΚΡΙ | 15,00 | 14,30 | 4,9% | 9,58 | 56,6% | 495.977.040 |
Ο.Λ.Π. | 30,00 | 31,35 | -4,3% | 23,20 | 29,3% | 750.000.000 |
PROFILE | 5,25 | 5,15 | 1,9% | 4,25 | 23,5% | 129.916.154 |
ΑΔΜΗΕ | 2,58 | 2,37 | 8,9% | 2,22 | 16,0% | 597.400.000 |
INTRACOM ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | 4,88 | 4,84 | 0,7% | 4,57 | 6,7% | 782.554.427 |
QUEST | 5,99 | 5,54 | 8,1% | 5,62 | 6,6% | 642.263.901 |
LAVIPHARM | 0,80 | 0,71 | 12,0% | 0,80 | -0,1% | 134.109.374 |
ΙΝΤRALOT | 1,05 | 0,91 | 14,8% | 1,06 | -0,8% | 633.092.211 |
AUSTRIACARD | 5,94 | 5,40 | 10,0% | 6,30 | -5,7% | 215.941.976 |
ΙΝΤΕΑΛ | 5,94 | 5,85 | 1,5% | 6,32 | -6,0% | 285.143.291 |
TRADE ESTATES | 1,65 | 1,63 | 1,1% | 1,76 | -6,4% | 198.631.415 |
ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΘΡΑΚΗΣ | 3,92 | 4,00 | -2,0% | 4,19 | -6,4% | 171.466.492 |
ΦΟΥΡΛΗΣ | 3,71 | 3,62 | 2,5% | 4,00 | -7,3% | 194.837.985 |
ΤΕΧΝΙΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ | 2,39 | 2,33 | 2,6% | 2,69 | -11,2% | 97.257.107 |
ΙΝΤΡΑΚΟΜ | 2,98 | 2,66 | 12,2% | 3,41 | -12,5% | 249.128.000 |
ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑ | 4,51 | 4,34 | 3,9% | 5,30 | -14,9% | 272.169.480 |
NOVAL | 2,31 | 2,25 | 2,7% | 2,78 | -16,9% | 292.057.823 |
ΑΒΑΞ | 1,52 | 1,43 | 6,4% | 1,86 | -18,1% | 226.041.990 |
AUTOHELLAS | 10,18 | 10,36 | -1,7% | 12,78 | -20,3% | 495.000.098 |
DIMAND | 8,31 | 8,20 | 1,3% | 10,60 | -21,6% | 155.233.293 |
Στοιχεία: Beta Χρηματιστηριακή
Η πεντάδα των τριψήφιων αποδόσεων
Τέλος, στο σύνολο των μετοχών υπήρξαν και πέντε με αποδόσεις που ξεπέρασαν το 100%, με πρώτη την Attica Bank, που το 2024 βρέθηκε στη μετάβαση από τα δύσκολα χρόνια της κρίσης σε μια νέα περίοδο ανάπτυξης των δραστηριοτήτων της, με νέα κεφάλαια από ισχυρούς βασικούς μετόχους και από κοινού με την Παγκρήτια. Η Attica έκλεισε με άνοδο που πλησίασε το 300% για το 2024, ενώ απόδοση που ξεπέρασε το 200% σημείωσε η Dotsoft και άλλες τρεις μετοχές ξεπέρασαν το 100% (Cairo Mezz, Q&R, Softweb).
Μετοχές με άνοδο που ξεπέρασε το 100%
Μετοχή | Δ(%) | 31/12/2024 | 29/12/2023 |
ΑΤΤΙΚΗΣ | 296,9% | 0,690 | 0,174 |
DOTSOFT | 253,8% | 15,000 | 4,240 |
CAIROMEZZ | 128,6% | 0,416 | 0,182 |
QUALITY & RELIABILITY | 104,6% | 1,244 | 0,608 |
SOFTWEB | 103,5% | 1,750 | 0,860 |